Συναντώντας την Φάτα Μοργκάνα ...      "Αποκαλύπτοντας" την Φατα Μοργκάνα ...

Ερχεται δειλά δειλά προς τα τέλη Οκτωβρίου, με έντονη παρουσία στα μέσα Νοεμβρίου, οπότε και παρατηρούνται στατιστικά οι μεγαλύτερες σε αριθμό εμφανίσεις. Για τις μετακινήσεις της καθοριστικό ρόλο παίζουν οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες, ενώ η επιλογή του βιότοπου όπου θα σταθμεύσει εξαρτάται από την ποιότητα του εδάφους. Ετσι επιλέγει μέρη με μαλακό και υγρό χώμα, φροντίζοντας, παράλληλα, οι κρυψώνες της να βρίσκονται κοντά σε καλλιεργημένες εκτάσεις όπου αναζητά την τροφή της. Οι βροχές του Οκτωβρίου παίζουν μεγάλο ρόλο στις συνήθειες αυτού του πουλιού, που απεχθάνεται την ξηρασία. Χρονιές με καλή εμφάνιση της μπεκάτσας συνοδεύτηκαν από έντονα πρωτοβρόχια, ακολουθούμενα από βαρυχειμωνιά με χιονοπτώσεις και παγετούς. Οι διατροφικές της ανάγκες καλύπτονται βασικά από μεγάλες ποσότητες σκουληκιών του εδάφους, τα οποία, αφού ανακαλύψει με τους αισθητήριους νευρώνες του ράμφους της, στη συνέχεια ξεχώνει, μπήγοντας το μακρύ της ράμφος όσο βαθιά χρειαστεί στο μαλακό χώμα. Αλλοτε σκαλίζει ανάμεσα στα πεσμένα σάπια φύλλα των δέντρων κι άλλες φορές πάλι ψάχνει κάτω από πεσμένους σαπισμένους κορμούς και κλάρες και γενικά όπου η υγρασία του εδάφους βοηθά τη σήψη της νεκρής επιφανειακής βλάστησης, προσφέροντας κρυψώνες σε προνύμφες εντόμων, κάμπιες και είδη σκουληκιών του δάσους. Με τη διατροφή της ασχολείται κατά τις νυχτερινές ώρες, αμέσως μετά το σούρουπο, πετώντας προς τα εκεί όπου η διαίσθησή της την οδηγεί. Δεν ξεχνά πρωτίστως να επισκεφθεί τους λαχανόκηπους και τις καλλιεργημένες περιοχές με οπωροκηπευτικά, όπου τα σκουλήκια βρίσκονται σε αφθονία. Τρώει με λαιμαργία το ένα σκουλήκι μετά το άλλο, έχοντας την ευλογία της Φύσης να τα αφομοιώνει ο οργανισμός της μέσα σε λίγα μόνο λεπτά της ώρας. Οταν υπάρξει πρόβλημα, διάφοροι σπόροι, μικροκαρποί του δάσους και πρωτεϊνούχα έντομα ικανοποιούν την πείνα της. Πριν πετάξει, αφήνει μια νερουλή κουτσουλιά άσπρου και σκούρου στο κέντρο χρώματος, καθαρίζοντας εντελώς το έντερό της, ενώ το ίδιο κάνει αμέσως μόλις καθίσει, λίγο πριν αρχίσει τις «γεωτρήσεις» της. Είναι πολύ προσεκτική και φροντίζει να λαμβάνει όλες τις απαιτούμενες προφυλάξεις πριν επιδοθεί στην αναζήτηση της τροφής της. Τόση όμως είναι η αφοσίωσή της στο λαίμαργο γεύμα της, ώστε πολλές φορές φέρεται κάπως περίεργα και πέφτει θύμα του ξαφνικού παγετού. Νερό και λασπωμένο χώμα πολλές φορές παγώνουν συχνά ακαριαία και τότε γίνονται σκληρά σαν πέτρα. Οι μακριές μύτες των μπεκατσών, χωμένες βαθιά στο χώμα, παγιδεύονται από την αιφνιδιαστική σκλήρυνση του εδάφους κι έτσι αυτές αιχμαλωτίζονται, δημιουργώντας όμως ποικίλες απορίες στους κυνηγούς και τους γεωργούς, που τις αντιλαμβάνονται όταν ξημερώσει. Πετά γρήγορα κι ευέλικτα, με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία, αποφεύγοντας τα εμπόδια του δάσους, ενώ ο βηματισμός της δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στην περιγραφή του Αριστοτέλη που τη χαρακτήριζε «γοργοπόδαρη». Βρίσκει όμως τον τρόπο στο πυκνό να απομακρυνθεί με τα πόδια από την πίεση του σκύλου για αρκετή απόσταση, αποφασίζοντας να πετάξει όταν πιεσθεί αρκετά. Για το ράμφος της πολλοί εκφράστηκαν με διάφορα σχόλια, αποκαλώντας το, χαριτολογώντας, «ραντάρ της μπεκάτσας». Αυτό εμπεριέχει αρκετή δόση αλήθειας, αφού είναι εύκαμπτο και γεμάτο αισθητήριες νευρικές ίνες, με τη βοήθεια των οποίων ανιχνεύει την τροφή της και πιστεύεται πως με τον ίδιο τρόπο αντιλαμβάνεται τα φυσικά εμπόδια κατά την πτήση της, καθώς και τις αλλαγές του καιρού. Οι μπεκάτσες μετατοπίζονται και μεταναστεύουν τις νυχτερινές πάντα ώρες και σε μικρούς αριθμούς. Αιφνίδιες μεταβολές του καιρού τις τρέπουν σε φυγή οδηγώντας τες σ' ένα μακρόσυρτο εναέριο ταξίδι που είναι δυνατόν να τις ρίξει, αποκαμωμένες, κοντά σε φάρους ή στην πρώτη βολική πλαγιά. Αν ο καιρός είναι καλός, προτιμούν τα μεγάλα υψόμετρα των βουνών, αγαπώντας τα δάση των πλατύφυλλων δέντρων. Θα τις βρούμε όμως και στα έλατα, καθώς και σ' όλα τα δάση με κωνοφόρα δέντρα. Οταν οι καιρικές συνθήκες γίνουν αντίξοες, και ειδικά με παγετό και χιονοπτώσεις, κατεβαίνουν στα χαμηλώματα. Τότε μπορείς να τις συναντήσεις στις ρεματιές, στους λόγγους, σε μέρη με ασφάκα και πουρνάρια, κάτω από μικρούς φουντωτούς θάμνους, ακόμη και σε αμπέλια ή στις ρίζες μεγάλων δέντρων που περιβάλλονται από υποτυπώδη βλάστη- ση. Αρκετές μπεκάτσες προτιμούν να κρύβονται κοντά σε ποτάμια ή ρυάκια, ενώ δεν είναι λίγες αυτές που επιλέγουν για κρυψώνα δασύλλια πολύ κοντά σε κατοικημένες περιοχές, βούρλα και φράχτες. Ο κανόνας θέλει τα παραδοσιακά μπεκατσοτόπια να τα επισκέπτονται κάθε χρονιά οι μπεκάτσες, οι οποίες, κατά περίεργο τρόπο, τρυπώνουν σε συγκεκριμένα σημεία που οι κυνηγοί έχουν εντοπίσει και τα ονομάζουν «θαλάμια». Είναι δυνατόν όμως με αίθριο καιρό να τις συναντήσεις εκεί όπου δεν προβλέπεται και αντίθετα. Αυτό ίσως να οφείλεται στις επερχόμενες καιρικές μεταβολές που τα πουλιά διαισθάνονται νωρίτερα κι αποφασίζουν να μετακινηθούν όσο οι συνθήκες είναι γι' αυτά ευνοϊκές. Σε περίοδο εκτεταμένων χιονοπτώσεων επιλέγουν τις παραλιακές τοποθεσίες, όπου τα καιρικά φαινόμενα είναι πιο ήπια γι' αυτές. Αν βρουν κατάλληλες συνθήκες βιότοπου και εξασφάλισης τροφής, δείχνουν να τεμπελιάζουν και σπάνια αποφασίζουν να μετατοπιστούν μακριά, συνεχίζοντας το ταξίδι προς το Νότο. Αντίθετα, σε περιόδους ανομβρίας, μετά τα πρώτα μπασίματα, ελάχιστες παραμένουν στους «κλασικούς» βιότοπους, «σπαρμένες» μία εδώ και μία εκεί. Από τα μέσα του Δεκέμβρη δείχνουν να «εξαφανίζονται», αφού όλο και λιγοστεύουν οι εμφανίσεις τους στους γνωστούς κυνηγότοπους, χωρίς καμία εξήγηση. Στα επιστρόφια τους προς τη Β. Ευρώπη εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα αλλά σε μικρότερους αριθμούς απ' ό,τι στα μπασίματα του Οκτωβρίου. Παρακολουθώντας τες, δεν βγάζεις άκρη με τη συμπεριφορά τους. Αν και γενικά αγαπούν την ξαστεριά για να πετούν, θα εμφανιστούν μπροστά σου με αγέρηδες και μουντό καιρό, δείχνοντας, ωστόσο, πιο φοβισμένες. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι η αλλαγή δρομολογίου της πτήσης τους για βοσκή, ανάλογα με τον καιρό. Την κρυψώνα τους τη μεταφέρουν επίσης σε μέρη απάγκια, για να μπορούν να αντιληφθούν τον κίνδυνο έγκαιρα, αξιολογώντας και τον παραμικρό θόρυβο, ώστε, εφόσον απαιτηθεί, να αποδράσουν. Ολα αυτά φυσικά «περικλείονται» σε μια σχετικότητα, γεμάτη από εξαιρέσεις και άλυτους προβληματισμούς, που προσδίδουν αυτή την ξεχωριστή γοητεία σ' αυτό το πουλί με τη «βελούδινη» ματιά και την απρόβλεπτη συμπεριφορά, έτσι ώστε να αναγκάζει αμέτρητους ερευνητές να πονοκεφαλιάζουν με τα τερτίπια της και ταυτόχρονα να την εξυμνούν για τα δασόβια θέλγητρά της Η αναζήτηση και η αναμέτρηση Δεν είναι καθόλου εύκολο να περιγράψει κάποιος παρατηρητής τις συναρπαστικές στιγμές ενός κυνηγίου μπεκάτσας χωρίς να κάνει λάθη και χωρίς να παραλείψει αρκετές από τις λεπτομέρειες που συνθέτουν ολόκληρη την εικόνα της μαγευτικής αυτής προσπάθειας. Αρχόντισσα στην κυριολεξία, περιφέρεται με ζηλευτή μεγαλοπρέπεια μέσα στο δάσος, αλλά και έξω από αυτό, επιλέγοντας με ιδιαίτερη προσοχή το σωστό σημείο όπου θα καθίσει, καθώς προσμένει το σκοτάδι για να περιπλανηθεί στα λιβάδια και να γευματίσει. Βρίσκει με μοναδικό τρόπο την κρυψώνα της το χάραμα και χώνεται σε αυτήν έπειτα από μία προσεκτική προεπιλεγμένη πτήση, για να τρυπώσει με σβέλτους βηματισμούς στα πιο πυκνά, όπου θα νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια. Κάπου εκεί αρχίζει η δύσκολη αναμέτρηση με το κυνηγόσκυλο, που θα πρέπει να διαθέτει ξεχωριστές ικανότητες για να την εντοπίσει, να τη φερμάρει σωστά και να την ξεπετάξει. Είναι μια αναμέτρηση, στην οποία ο κυνηγός πολύ μικρή βοήθεια μπορεί να προσφέρει στο κυνηγόσκυλό του. Αρκείται να το ακολουθεί προσεκτικά, κρατώντας λιγότερο οπτική επαφή μαζί του και περισσότερο ακουστική, προσπαθώντας να εντοπίζει συνεχώς τους ήχους από το παραδοσιακό κουδουνάκι. Οταν αυτοί οι ήχοι σταματήσουν να ακούγονται είναι η στιγμή του εντοπισμού, η μαγευτική εικόνα της αγωνιώδους φέρμας και ο ερχομός της υπερέντασης και της συγκίνησης που κάθε μπεκατσοκυνηγός ποτέ δεν χορταίνει. Κάθε φέρμα είναι μια διαφορετική εμπειρία, ένα ιδιαίτερο τοπίο, μια αλλιώτικη δοκιμασία. Και νιώθεις πάντα σαν πρωτάρης, όπως ο έφηβος στην πρώτη ερωτική του εμπειρία, με το χτυποκάρδι να τραντάζει το στήθος. Το χέρι να σφίγγει νευρικά το όπλο και η ματιά να προσπαθεί να σκίσει τη θαμπάδα του πυκνού, αναζητώντας τη θέση του σκύλου που περιμένει με ένταση, αλλά υπομονετικά. Πάντα προσπαθείς να αποφασίσεις στα γρήγορα για την κατάλληλη θέση, κάνοντας υπολογισμούς μπερδεμένους από την ταραχή, μέχρι να πεισθείς πως πέρα από τη λογική, τις εμπειρίες και την ψυχραιμία, έχεις, για μία ακόμη φορά, την ευκαιρία να αναμετρηθείς μ' ένα πλάσμα που διαθέτει την ικανότητα να ξεγλιστρά με ευκολία από τις δικές σου ανθρώπινες προβλέψεις. Είναι η φτερωτή νεράιδα που σε «υποδέχεται» στο βασίλειο με τους δικούς της όρους και σαν οικοδέσποινα γνωρίζει καλύτερα από εσένα, τον απρόσκλητο εισβολέα τα κατατόπια του αρχοντικού της για να τα εκμεταλλευτεί. Νιώθει με φόβο και θυμό έγκαιρα τις προθέσεις σου κι αποφασίζει, τη στιγμή που εκείνη θα θεωρήσει κατάλληλη, να ενεργοποιήσει, σε μια στιγμιαία αιωνιότητα, ολόκληρο τον αμυντικό μηχανισμό με τον οποίο την προίκισε η Φύση. Κι εσύ, με το δάχτυλο να τρεμουλιάζει πάνω στην παγωμένη σκανδάλη του όπλου, καρτεράς, μέσα στα ελάχιστα εκείνα δευτερόλεπτα, να προφτάσεις να αντικρίσεις έστω τη σιλουέτα της, πριν αυτή με λικνίσματα αιθέρια εξαφανιστεί αστραπιαία από μπροστά σου. Ο ξερός κρότος της ντουφεκιάς είναι κάποτε «επίλογος» μιας κοπιαστικής και αγωνιώδους προσπάθειας, με τετράποδους και φτερωτούς πρωταγωνιστές σε ρόλους ξεχωριστούς, και το δικό σου να μοιάζει ο πιο δύσκολος και άχαρος από εκείνους των σκύλων και του πουλιού. Το κροτάλισμα των φτερούγων της μπεκάτσας που σηκώνεται οργισμένα από την κρυψώνα της, όσο κι αν το 'χεις ακούσει ξανά και ξανά μέσα στην ηρεμία του δάσους, πάντα θα σε ξαφνιάζει, έστω και για ελάχιστο χρόνο. Σπάνια, μέσα στο σάστισμα, σου μένει χρόνος να τη θαυμάσεις, καθώς φτερουγάει, λες και είναι πλασμένη από κάποιο άυλο υλικό, ανάμεσα στους κορμούς και τα πυκνά κλαδιά για να χαθεί σαν ξωτικό στην καρδιά της πυκνούρας. Μηχανεύεται ταυτόχρονα ένα σωρό από τεχνάσματα για να σε ξεγελάσει. Πότε σηκώνεται κάθετα ή πάλι φεύγει λοξά με δεξιοτεχνικές φιγούρες βιρτουόζας Ρωσίδας μπαλαρίνας, επιλέγοντας τον τρόπο και τη χρονική στιγμή, πάντα με μια αξιοθαύμαστη λογική, που πολλές φορές τη δικαιώνει. Χρειάζονται πολλές εμπειρίες και μεγάλα αποθέματα κουράγιου και ψυχραιμίας για να κερδίσεις κάποιες από τις αναμετρήσεις σου μαζί της. Ακόμη και τότε όμως, τις στιγμές εκείνες που νιώθεις πως στάθηκες νικητής, οφείλεις να την αντιμετωπίζεις με το σεβασμό που αρμόζει στους αξιόμαχους πολεμιστές που πέφτουν γενναία στο πεδίο της μάχης, έχοντας κερδίσει προηγουμένως τις άριστες εντυπώσεις και το θαυμασμό του αντιπάλου.         ΠΗΓΕΣ : http://www.e-typos.com Φωτο : Internet-gpeppas