Το ζαρκάδι (Capreolus capreolus)
Το ζαρκάδι είναι από τα συχνότερα σε εμφάνιση θηλαστικά των βουνών της Βορείου Ελλάδας .
Το συναντούμε το καλοκαίρι είτε ως μοναχικό είτε σε οικογενειακές ομάδες (θηλυκό με τα μικρά του) ενώ το χειμώνα, στις χιονισμένες πλαγιές των βουνών της ορεινής Δράμας, συνήθως συνυπάρχει σε μεγαλύτερες ομάδες.
Στη χώρα μας η θήρευση του απαγορεύεται.
Ποτέ δεν θα πρέπει να αγγίξουμε μικρό ζαρκάδι ειδικά κατά το διάστημα που λείπει η μητέρα του και αυτό γιατί όταν αυτή επιστρέψει και μυρίσει την ανθρώπινη παρουσία στο μικρό της, το πιο πιθανό είναι να το εγκαταλείψει.
Εξάπλωση :
Ζει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Ασίας εκτός από Ιρλανδία , Ισλανδία , Β. Σκανδιναβία, Β. Ρωσία, Μ. Ασία. Στη χώρα μας απαντάται από τη Θεσσαλία και βορειότερα σε Ήπειρο και Β. Ελλάδα.
Περιγραφή :
Είναι το πιο μικρό είδος της οικογένειας με μήκος σώματος 1 - 1,4 μ. ύψος 70-85 εκατ. ουρά 2-4 εκατ. και βάρος 15-50 κιλ.
Τα αρσενικά ξεπερνούν τα θηλυκά ως προς την σωματική ανάπτυξη και το βάρος .
Το κεφάλι του είναι επίμηκες με μαύρο το άκρο του ρύγχους .
Το τρίχωμα του το καλοκαίρι είναι λείο , κοντό και κοκκινόφαιο ενώ το χειμώνα γίνεται μακρύτερο , πυκνότερο και γκριζωπό .
Τα κάτω μέρη του σώματος έχουν ανοιχτότερο χρώμα.
Το κάτοπτρο είναι λευκό. Κέρατα υπάρχουν μόνο στα αρσενικά και έχουν μήκος 20-25 εκατ. οι διακλαδώσεις τους είναι 3-4 , σπάνια περισσότερες .
Τα κέρατα πέφτουν Νοέμβριο με Δεκέμβριο και αμέσως μετά αρχίζει η ανάπτυξη των νέων.
Από τον αριθμό των διακλαδώσεων μπορεί να υπολογιστεί η ηλικία των ζαρκαδιών ( μέχρι 4 ετών).
Το ζαρκάδι σε αντίθεση με το ελάφι δεν προκαλεί μεγάλες ζημιές λόγω φλοιοφαγίας . Κάποιες ζημιές μπορούν να γίνουν όταν υπάρχουν πολύ μεγάλοι πληθυσμοί.
Βιότοπος :
Προτιμά αραιά δάση δρυός ή άλλων πλατύφυλλων καθώς και μικτά με αρκετά διάκενα .
Κατά κανόνα προτιμά όρια δασών και αποφεύγει πυκνά δάση κωνοφόρων .
Συχνά ζει σε γεωργικές καλλιέργειες δίπλα σε δάση.
Το καλοκαίρι μετακινείται στις ψηλότερες περιοχές ενώ το χειμώνα κατεβαίνει χαμηλότερα.
Τροφή :
Ποώδη φυτά , θάμνοι, βατόμουρα , αγριοτριανταφυλλιές και διάφορα πλατύφυλλα ( δρυς , σημύδα , φτελιά , κρανιά , οστριά κ.λ.π
Συνήθειες:
Είναι είδος ημερόβιο . Για την αναζήτηση της τροφής κινείται κυρίως τις πρωινές και απογευματινές ώρες.
Ζει κατά μικρές οικογενειακές ομάδες που αποτελούνται από ένα αρσενικό ένα θηλυκό και τα μικρά τους σε αντίθεση με το ελάφι που ζει σε μεγαλύτερες αγέλες .
Την ηγεσία της ομάδας έχει πάντοτε το αρσενικό .
Αναπαραγωγή:
Κατά κανόνα είναι είδος μονογαμικό. Μόνο όταν ο πληθυσμός των θηλυκών είναι μεγάλος τότε συμπεριφέρεται ως πολυγαμικό.
Στο τέλος της άνοιξης και αρχές του θέρους τα αρσενικά εγκαθίστανται σε προσημασμένες περιοχές.
Το αρσενικό προστατεύει την γαμήλια περιοχή του από κάθε άλλο διεκδικητή .
Ο ανταγωνισμός όμως αυτός δεν εκδηλώνεται με τόσο βίαιες μάχες όπως συμβαίνει στο ελάφι. Η περίοδος εγκυμοσύνης διαρκεί εννιά μήνες και γεννά 1- 2 μικρά .
Τα νεογνά μετά από δύο εβδομάδες ακολουθούν την μητέρα τους στην αναζήτηση τροφής.
Ζει 10-12 χρόνια. Εχθροί όμοιοι με αυτούς του ελαφιού.
Εχθροί:
Ο κυριότερος άρπαγας είναι αρκούδα ο λύκος ενώ το είδος σε αρκετές περιοχές κινδυνεύει από τη λαθροθηρία.