Του Γιώργου Καρζή
Διευθυντή Hpeiros.gr

Η κυνηγετική περίοδος αρχίζει και σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό θα αρχίσει και πάλι η γνωστή κόντρα ανάμεσα σε κυνηγούς και οικολόγους (με ή χωρίς εισαγωγικά) για το εάν θα πρέπει στη σημερινή εποχή να επιτρέπεται το κυνήγι.
Την άποψή μας θα σας τις πούμε στο τέλος ωστόσο για χάρη της ανάπτυξης του θέματος θα επισημάνουμε το εξής: Το κυνήγι όπως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωή είναι σαν το δίκωπο μαχαίρι. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα μέσα από την τριβή και ενασχόληση μαζί του, αναδείχτηκαν ήρωες, ημίθεοι, αλλά και ο… μακελάρης του Αγρινίου!

Κάνοντας μία ιστορική αναφορά στο κυνήγι το οποίο ως γνωστό είναι συνυφασμένο με τη ζωή του ανθρώπου από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του στη γη και το μόνο βέβαιο είναι, ότι άντεξε στο χρόνο, όσο τίποτα άλλο. Όχι μόνο άντεξε αλλά και εξελίχθηκε.
Το ρόπαλο του Ηρακλή και τα τόξα των Κενταύρων, έγιναν δίκαννα και επαναληπτικές καραμπίνες.

Σε πανάρχαιες εποχές η ζωή των ανθρώπων βασιζόταν κατά πολύ στο κυνήγι για την εξεύρεση τροφής, την εξολόθρευση θηρίων επικίνδυνων για τους ίδιους τα ζώα και τις καλλιέργειες ή και για την προμήθεια δερμάτων για την ένδυση και οστών για την κατασκευή εργαλείων.

Για τους Έλληνες από τα ιστορικά χρόνια το κυνήγι αποτελούσε την προσφιλέστατη ψυχαγωγική ενασχόληση, η οποία στη συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων εξυψώνεται από τα μυθικά κυνήγια των ηρώων, που, επιδεικνύοντας τόλμη και σωφροσύνη και αξιοποιώντας τις εξαιρετικές τους ικανότητες, εξόντωσαν τέρατα και θηρία συχνά με όπλα πρωτόγονα, όπως το ρόπαλο του Ηρακλή, και πραγματοποίησαν κυνηγετικούς άθλους.

Αυτή η μυθική παράδοση των ηρωικών κυνηγιών, όπως του Καλυδώνιου κάπρου και του λιονταριού της Νεμέας, αποτέλεσε προσφιλές θέμα για την αρχαία τέχνη, που με κάθε της μορφή ύμνησε τα κατορθώματα αυτά, τα οποία, αναμφιβόλως, συγκινούσαν τους αποδέκτες της και απηχούν τα κυνήγια άγριων ζώων της μυκηναϊκής εποχής.

Τέτοια ήταν η εκτίμηση των αρχαίων Ελλήνων για το κυνήγι και τα κυνηγετικά σκυλιά, ώστε τα θεωρούσαν θεϊκά δημιουργήματα του Απόλλωνος και της Αρτέμιδος.
Ο Απόλλων για την κυνηγετική του ιδιότητα είχε το προσωνύμιο Αγραίος (θεός της άγρας) και ναός του υπήρχε στα Μέγαρα. H Αρτεμις ονομάζεται και Κυνηγέτις ή Αγροτέρα. Ιερό της Αρτέμιδος Αγροτέρας υπήρχε στην Αττική, εκεί όπου λεγόταν ότι πρωτοκυνήγησε ερχόμενη από τη Δήλο.
Αλλά και ο Πάνας, με το επίθετο Αγρότης, είναι προστάτης των κυνηγών και σε αυτόν αναφέρεται ότι κάποιος αφιέρωσε το κυνηγετικό του δίχτυ, το ρόπαλο και το τόξο του, την κυνακτή (περιλαίμιο) του σκύλου του και τα πόδια του κάπρου που σκότωσε, ως ευχαριστία και ως προσφορά για μελλοντική ευαγρία.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Απόλλων και η Άρτεμις πρόσφεραν τα δημιουργήματα αυτά στον κένταυρο Χείρωνα, ως αναγνώριση για τη δικαιοσύνη που τον χαρακτήριζε.
Ο Χείρων εκτίμησε ιδιαίτερα την τιμή αυτή και, ως παιδαγωγός που ήταν, δίδαξε τη θεία τέχνη του κυνηγιού στους λαμπρούς ήρωες μαθητές του. Χάρη σε αυτήν, κατά τον Ξενοφώντα, ήρωες σαν τον Θησέα, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, τον Αχιλλέα, τον Ασκληπιό, τον Διομήδη, τον Μελέαγρο, τον Οδυσσέα και άλλους, απέκτησαν ξεχωριστές αρετές, κέρδισαν την εύνοια των θεών και άφησαν πίσω τους ένδοξη ιστορία.

Ο Περσέας δίδαξε στους ανθρώπους το κυνήγι πεζή, ο Κάστωρ το έφιππο και ο Πολυδεύκης το κυνήγι με τη χρήση σκύλων, που τόσο αγαπητό έγινε, ώστε η θήρα επικράτησε, από το κύνας άγω, να λέγεται κυνήγι.

Ο ΒΟΗΘΟΣ ΤΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ

Ο σκύλος ήταν ο κυριότερος σύντροφος και βοηθός του κυνηγού, ιδιαίτερα στο κυνήγι του λαγού.
Στην αρχαιότητα υπήρχαν πολλά είδη θηρευτικών κυνών, τα οποία οι κυνηγοί εξέτρεφαν και γύμναζαν με επιμέλεια, μεριμνώντας και για τη διατήρηση της καθαρότητας της φυλής τους. Αποτελεσματικότερα θεωρούσαν τα θηλυκά.
Φημισμένα ήταν τα λακωνικά κυνηγόσκυλα, για τα οποία λεγόταν ότι είχαν προέλθει από διασταύρωση με αλεπού. Από το ότι ήταν ιδανικά για το κυνήγι λαγού ή από τον τόπο καταγωγής τους λέγεται ότι προήλθε η λέξη λαγωνικό.

Ενα θαυμαστό μυθικό σκυλί ήταν η Λαίλαψ, δώρο της Αρτέμιδος προς την Πρόκριν, το οποίο έβαλαν οι Θηβαίοι να εξοντώσει ένα άλλο θεϊκό ζώο, την τρομερή αλεπού του Τευμησσού, η οποία, σταλμένη από τον Δία ως τιμωρία των Θηβαίων, κατάστρεφε την περιοχή και κατασπάρασσε ένα παιδί τον μήνα.
H Τευμησσία αλώπηξ έτρεχε με τρομερή ταχύτητα και η Λαίλαψ το ίδιο, καταδίωξε την αλεπού και τα δύο υπερφυσικά ζώα άρχισαν να τρέχουν και να τρέχουν χωρίς σταματημό μέσα στα δάση του Τευμησσού, ώσπου ο Δίας, για να τερματίσει την αέναη καταδίωξη, τα πέτρωσε.

Λόγω του πλούτου και της ποικιλίας των θηραμάτων στον ελλαδικό χώρο το κυνήγι είχε αναπτυχθεί σε όλες τις εποχές και όλες τις περιοχές.
Τα θηράματα και εν πολλοίς και τα όπλα και τα άλλα μέσα που χρησιμοποιούσαν παρέμειναν ίδια επί χιλιετίες.
Κυνηγούσαν αγριόχοιρους, ελάφια, λύκους, λιοντάρια, αρκούδες και άλλα, αλλά κυρίως πουλιά και λαγούς, που οποίοι υπήρχαν σε μεγάλη αφθονία ακόμη και μέσα στις πόλεις.
Οι Έλληνες ήταν εξοικειωμένοι με την πανίδα του τόπου και με την παρατήρηση είχαν αποκτήσει ακριβή γνώση των συνηθειών των πουλιών και των ζώων.
H ορνιθοθηρευτική ή ιξευτική, το κυνήγι δηλαδή των πουλιών, αφορούσε πάμπολλα είδη, των οποίων πολλά ονόματα διατηρούνται και σήμερα, όπως κίχλαι (τσίχλες), πέρδικες, κόσσυφοι (κοτσύφια), περιστεραί, φάτται (φάσσες), κίσσαι, τρυγόνες, σπίνοι, όρτυγες (ορτύκια), νήσσαι άγριαι (αγριόπαπιες).

ΑΡΧΑΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΥΝΗΓΙΟΥ

Το κυνήγι γινόταν μεμονωμένα ή και κατά ομάδες, συχνά πολυπληθείς, στις οποίες συμμετείχαν και δούλοι, απαραίτητοι για τις βοηθητικές εργασίες.
Εξαιρετικά ζωντανή και γεμάτη πληροφορίες είναι η περιγραφή ενός αρχαίου ζωγραφικού έργου, με θέμα έναν πενταμελή όμιλο θηρευτών που αναπαύεται μετά το κυνήγι στο δάσος, κοντά σε μια πηγή. Είναι όλοι ακόμη ξαναμμένοι από την καταδίωξη.
Ανακεκλιμένοι στο έδαφος, ένας μάλιστα πάνω σε ένα διπλωμένο δίχτυ, παρακολουθούν, πίνοντας κρασί, έναν κυνηγό που όρθιος τους περιγράφει με καμάρι πώς σκότωσε το θήραμά του.

Σε μια βελανιδιά είναι κρεμασμένα τα θηράματα, ένα αγριογούρουνο και ένα ελάφι. Καθισμένος σε έναν κομμένο κορμό ένας δούλος γευματίζει από ένα σακούλι.
Στα πόδια του, ένα από τα σκυλιά τρώει και ένα δεύτερο αναπηδά για να πιάσει την τροφή που του πέταξαν, ενώ ένας άλλος δούλος έχει ανάψει φωτιά και ετοιμάζει τα φαγητά των κυνηγών, τα οποία ένας τρίτος έχει ήδη αρχίσει να τους προσφέρει.

Η ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ

H κυνηγετική ανδραγαθία διατηρούσε στα ιστορικά χρόνια μεγάλο μέρος της αίγλης που ασφαλώς είχε στις πανάρχαιες κοινωνίες και το κυνήγι αποτελούσε πεδίο διάκρισης, αναγνώρισης και απόκτησης κύρους.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Κασσάνδρου στον οποίο, αν και ήταν ανδρείος και καλός κυνηγός, δεν επιτρεπόταν, σύμφωνα με το τοπικό έθιμο, να τρώει ανακεκλιμένος, αφού δεν είχε, ως τα τριάντα πέντε του τουλάχιστον, καταφέρει να σκοτώσει αγριογούρουνο χωρίς τη βοήθεια διχτυών, και ας αποδείχθηκε αργότερα εξαιρετικά αποτελεσματικός στην εξολόθρευση της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το κυνήγι εθεωρείτο σε όλες της εποχές και περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, βασικό στοιχείο της αγωγής των νέων και αφετηρία της στρατιωτικής τους εκπαίδευσης. Αν και οι εύποροι νέοι το αντιμετώπιζαν απλώς ως άθλημα ή ψυχαγωγία, η κοινωνία το εκτιμούσε ιδιαίτερα, γιατί ασκεί και σκληραγωγεί το σώμα, οξύνει την όραση και την ακοή, παρατείνει τη νεότητα, εξοικειώνει τους νέους με την ύπαιθρο και τους φέρνει σε επαφή ακόμη και με τα πιο δύσβατα σημεία του τόπου τους, του οποίου μαθαίνουν, αγαπούν και σέβονται την κάθε σπιθαμή, συνηθίζουν στην αντιμετώπιση κινδύνων, ασκούνται διαρκώς στη χρήση των όπλων και στην πειθαρχία και χάρη στο κυνήγι διδάσκονται από την ίδια τη φύση σπουδαίες αρετές, όπως η ευσέβεια, η φιλοπατρία, ο αυτοέλεγχος, η μετριοπάθεια, η σύνεση, η συντροφικότητα και η ανδρεία, αρετές που πάντα χαρακτήριζαν και θα χαρακτηρίζουν τους κυνηγούς.

ΛΕΜΕ 'ΝΑΙ' ΣΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΑΛΛΑ ΜΕ ΟΡΟΥΣ

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω το εξής:
Χωρίς να σταθώ στο γεγονός ότι το κυνήγι είναι μέρος της παράδοσής μας από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα και θα είναι κρίμα να εκλείψει με οποιαδήποτε απόφαση κάποιων που ενδεχομένως και να μην έχουν κυνηγήσει ποτέ στη ζωή τους, για μένα προσωπικά τις απίστευτα όμορφες και έντονες στιγμές που έζησα στα παιδικά μου χρόνια μέσα στη φύση κυνηγώντας με σφεντόνες και αεροβόλα, έχοντας την παρέα συγγενών και φίλων που δεθήκαμε και είμαστε ακόμη φίλοι, δεν της αλλάζω με όλο το χρυσάφι της γης.

Ανεβήκαμε στα πιο απόκρημνα βουνά, που κάτω από άλλες συνθήκες εάν πηγαίναμε εκεί θα μας έλεγαν τρελούς και μάλλον θα είχαν δίκιο, κυνηγήσαμε σε λαγκάδια, κάμπους, βάλτους, ποτάμια, γνωρίσαμε τις συμπεριφορές των πουλιών και των ζώων, λατρέψαμε τη φύση και τις ομορφιές της και σκληραγωγηθήκαμε για να αντέξουμε στη συνέχεια στις δυσκολίες και τις κακοτοπιές της ζωής.

Συνεπώς δεν έχω παρά να πω ‘ναι’ στο κυνήγι, αλλά και ένα μεγάλο ‘όχι’ στην ασυδοσία και τη λαθροθηρία.
Πρέπει να υπάρχουν κανόνες στο κυνήγι, σωστοί νόμοι που να εφαρμόζονται και απαγορευμένες ζώνες προφύλαξης και αναπαραγωγής των πουλιών και των ζώων ώστε να μην κινδυνεύει η πανίδα μας.
Και εάν υπάρχουν κάποιοι ανεγκέφαλοι κυνηγοί που ενδεχομένως δρουν ασύδοτα και απερίσκεπτα, ας τους εντοπίσουμε και ας τους θέσουμε εκτός κυνηγιού. Θα είναι η μεγαλύτερη τιμωρία γι’ αυτούς, πιστέψτε με.

Καλή κυνηγετική περίοδο

http://www.ipiros.gr