Άλλα ονόματα: Μπεκανώτο, Καψοράχη, Σακατζής.

Ζει στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια και Κεντρική Ασία. Ξεχειμωνιάζει στη Νότια και Δυτική Ευρώπη, στη Νοτιοανατολική Ασία και Βόρεια και Κεντρική Αφρική.
Είναι μεταναστευτικό είδος, αλλά υπάρχουν κάποιοι πληθυσμοί που είναι μόνιμοι. Φωλιάζει στο έδαφος σε μια φωλιά που αποτελείται από μια κοιλότητα στρωμένη με βλάστηση, σε βιότοπους με υψηλή υγρασία στο έδαφος. Γεννάει μια φορά το χρόνο 3-5 αβγά χρώματος ανοιχτού καφέ ως ελαιοπράσινου με σκοτεινές καφέ κηλίδες. H επώαση γίνεται από το θηλυκό, διαρκεί 18-20 ημέρες. Oι νεοσσοί τρέφονται και από τους δύο γονείς, οι οποίοι χωρίζουν τους νεοσσούς σε δύο ομάδες και ο καθένας αναλαμβάνει τη φροντίδα μιας ομάδας. Τρέφεται κυρίως με υδρόβια έντομα και ασπόνδυλα τα οποία συλλαμβάνει βυθίζοντας το ράμφος του στη λάσπη.

Το μπεκατσίνι υποφέρει κυρίως από τις προσβολές που έχει υποστεί το περιβάλλον. Η αποξήρανση των βάλτων ή η διευθέτησή τους με σκοπό την εντατική αγροτική καλλιέργεια, η αναδάσωση των παράκτιων περιοχών και των υγρών ζωνών η αποξήρανση χωραφιών που πλημμυρίζουν για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, μειώνουν μέρα με τη μέρα την ικανότητα υποδοχής των περιοχών μας.

Οι κλιματολογικές συνθήκες: το πολύ δυνατό κρύο προκαλούν το Θάνατο πολλών πουλιών που τα αιφνιδιάζει η παγωνιά κατά τη διάρκεια των αποδημητικών τους μετακινήσεων, ή στις περιοχές όπου ξεχειμωνιάζουν.
Εδώ και μερικά χρόνια γνωρίσαμε πολλούς σκληρούς χειμώνες όπου ολόκληροι βάλτοι όπως αυτοί της Καμάργκ πάγωσαν.

Πολλά πεινασμένα μπεκατσίνια, υπέκυψαν ύστερα απ' αυτά τα αλλεπάλληλα κύματα ψύχους, μαζί μ' άλλα υδρόβια πουλιά, Οι πολλές βροχές την άνοιξη είναι μοιραίες για τα μικρά πουλιά: πραγματικά πλημμυρισμένες εκτάσεις στερούν τα μικρά από τα σκουλήκια που είναι η βασική τροφή τους.
Τα αρπακτικά καταστρέφουν περίπου το 20-30% των μικρών πουλιών, Οι βασικοί υπεύθυνοι είναι η μαυροκουρούνα, το γεράκι των βάλτων, η αλεπού, ο αρουραίος. Υπολογίζεται ότι μόνο 2 στα 8 μικρά φτάνουν στην ενηλικίωση.

Kυνήγι

Το κυνήγι του απαιτεί καλή σκοπευτική ικανότητα επειδή πετά με ελιγμούς. Θα το σηκώσουμε με σκύλο δείκτη ή περπατώντας, σε υγρά λιβάδια, ρηχούς βάλτους και όχθες λιμνών. Συνιστώνται φυσίγγια με μεγάλες ταχύτητες και σκάγια Nο 8-9. Πετάει χαρακτηριστικά σε κατεύθυνση "ζιγκ-ζαγκ". Έχει πολύ μακρύ ράμφος, λευκή κοιλιά, ραβδώσεις στη ράχη και ουρά με λευκές άκρες. Συνήθως υναντάται σε μικρές ομάδες. Απογειώνεται αφήνοντας μια μικρή κραυγή.

Βρίσκεται στις πεδιάδες που υπάρχει άφθονο νερό, στα χλοώδη έλη, τους ορυζώνες, τους τυρφώνες, τις ελώδεις όχθες των λιμνών, τα ποτάμια και τα λιμνάζοντα νερά.
Είναι ένα ιδιαίτερο πουλί, πολλές φορές πολυάριθμο αλλά σχεδόν πάντα φιλύποπτο.
Φερμάρεται από τον σκύλο που είναι έμπειρος, καταφέρνει να τον μπλοκάρει από μακρινές αποστάσεις, όμως πρέπει να προσέχει να μην κάνει βήμα παραπάνω μπροστά, αλλιώς θα πετάξει πολύ γρήγορα μα χαμηλό πέταγμα σε ζιγκ-ζαγκ και με-τά θα υψωθεί προς τον ουρανό και θα χαθεί από την ορατότητά μας.
Μετά ολοκληρώνοντας έναν γύρο στον ορίζοντα, συχνά επιστρέφει να καλυφτεί στο μέρος απ’ όπου έφυγε.

Το ενδιαφέρον όμως των Ελλήνων κυνηγών για το συγκεκριμένο κυνήγι δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο και οι λόγοι είναι αρκετοί. Θέλετε από την μια μεριά γιατί το ενδιαφέρον του κυρίως όγκου των κυνηγών αυτή την εποχή εστιάζεται στην μπεκάτσα, θέλετε από την άλλη ότι είναι η εποχή κατά την οποία πολλοί κυνηγοί – κάτοχοι σκύλων φέρμας ασχολούνται και με τις τσίχλες και τα κοτσύφια, προσθέστε και τους ολοένα συρρικνούμενους βιότοπους του μπεκατσινιού, έχουν κάνει αυτό το θήραμα να μην είναι και τόσο περιζήτητο.

Για να μπορέσουμε να αναλύσουμε τα προσόντα του μπεκατσινόσκυλου, θα πρέπει πρώτα να ρίξουμε μια ματιά στο θήραμα αυτό καθ’ αυτό και στον βιότοπο που επιλέγει για την διαβίωσή του.

Καταρχάς πρέπει να πούμε πως το μπεκατσίνι συγκαταλέγεται στα παρυδάτια και ανήκει στην οικογένεια των σκολοπακίδων. Είναι μεταναστευτικό είδος και κάθε χρόνο ξεκινά ένα ταξίδι από την Βόρεια Ευρώπη το οποίο καταλήγει στην Αφρική. Επίσης απαντάται στην Βόρεια και Κεντρική Ασία Στην χώρα μας σε κάποιους υδροβιότοπους υπάρχουν μόνιμα κάποιοι μικροί πληθυσμοί.

Ο βιότοπος που επιλέγει για να ζήσει είναι τα λιβάδια που κρατάνε νερά, όπως επίσης και τα χωράφια που τον χειμώνα λιμνάζουν και ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται πλησίον υδροβιοτόπων. Επίσης τα έλη και οι ελώδεις όχθες των λιμνών κρατάνε πάντα σημαντικούς αριθμούς μπεκατσινιών.
Οι πιο κλασικοί όμως βιότοποι για το μπεκατσίνι, οι οποίοι έχουν και άμεση σχέση με το κυνήγι είναι οι ορυζώνες και τα «σάλτσενα», τα οποία είναι μικτές ζώνες από αρμυρίκια και μικρούς θάμνους, οι οποίες κρατάνε λιμνάζοντα νερά και βρίσκονται κοντά στις λιμνοθάλασσες.

Το μπεκατσίνι είναι ένα μικρό και ιδιαίτερα ευέλικτο θήραμα, το οποίο δεν δίνει και πάρα πολλές ευκαιρίες στον κυνηγό για τουφεκιά και ως εκ τούτου χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα δύσκολο. Ο σκύλος, σε όποιο σημείο και αν κυνηγά, πρέπει να έχει πολύ δυνατή μύτη. Απαιτείται να έχει δυνατή όσφρηση και μεγάλη αντίληψη γι αυτό το κυνήγι. Η φέρμα του πρέπει να είναι σταθερή και ακλόνητη και από απόσταση και για αυτό τον λόγο ο σκύλος δεν πρέπει να κάνει το παραπανίσιο βήμα.
Ένα μικρό βηματάκι και το μπεκατσίνι έγινε κυριολεκτικά καπνός χωρίς να προλάβουμε να τουφεκίσουμε. Στο κυνήγι στα λιμνάζοντα νερά ο σκύλος πρέπει να διαθέτει ένα ιδιαίτερο χάρισμα. Πρέπει να είναι ο μεγάλος «παγοδρόμος», ο μεγάλος «χορευτής», να έχει την ικανότητα να γλιστρά και να τρέχει όσο το δυνατό πιο αθόρυβα στα νερά. Ο δυνατός παφλασμός στα νερά γίνεται αντιληπτός από το μπεκατσίνι, το οποίο απομακρύνεται κάνοντας τα γνωστά ζιγκ-ζαγκ.
Τα εδάφη που κυνηγιέται το μπεκατσίνι είναι τεράστια σε έκταση, γι αυτό ο σκύλος θα πρέπει να είναι ένας σκύλος ευρείας έρευνας. Θα πρέπει να έχει ένα σταθερό ρυθμό κι ένα τέμπο.

Η έρευνα θα πρέπει να είναι επαρκής, έξυπνη και προσεκτική σε όλα τα σημεία. Ο σκύλος για να έχει πιθανότητες να φερμάρει το μπεκατσίνι σε θέση βολής για τον κυνηγό θα πρέπει να εκμεταλλεύεται τον αέρα και να ακολουθεί την αναθυμίαση του θηράματος πάντα με τον αέρα.
Το σωστό μπεκατσινόσκυλο πρέπει να έχει και το τέλειο απόρτ. Από την μια γιατί έτσι πρέπει να είναι ένα σωστό σκυλί φέρμας, αλλά και από την άλλη αυτός ο τύπος αυτού του κυνηγίου το επιτάσσει, γιατί είναι διαπιστωμένο πως ένα νεκρό μπεκατσίνι είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί, γιατί έχει τέλεια αφομοίωση με το περιβάλλον.

Άριστα άτομα για το κυνήγι του μπεκατσινιού μπορεί να συναντήσει κανείς σε κάθε φυλή, όμως υπερτερούν για το εξαιρετικά αυτό όμορφο κυνήγι οι αγγλικές φυλές, επειδή από την φύση τους είναι σκυλιά που δουλεύουν με τον αέρα και παίρνουν πολύ τόπο κατά την διάρκεια της έρευνάς τους, δυο προσόντα δηλαδή που είναι απαραίτητα για το κυνήγι του μπεκατσινιού.
Αυτό βέβαια όταν ο σκύλος ξέρει να κυνηγάει τα μπεκατσίνια καλά, δηλαδή πχ. να έχει προσέγγιση προσεκτική όταν η αναθυμίαση χτυπάει την μύτη του και να σταματάει εκεί που πρέπει χωρίς να το πιέζει , γιατί όπως ξέρουμε συνήθως το μπεκατσίνι δεν «ποδαρώνει », απλά κρύβεται καλά στην γύρω του βλάστηση , έτσι θα δώσει τον χρόνο στον κυνηγό να πλησιάσει σε θέση βολής …

Αν όμως το μπεκατσίνι πιεστεί λίγο παραπάνω από τον σκύλο αμέσως φεύγει σαν αστραπή ,κάνοντας τα χαρακτηριστικά του κόλπα και αν ο κυνηγός δεν έχει προλάβει να πλησιάσει το αποτέλεσμα είναι ευκολονόητο …
Γι αυτό καμία φορά οι Ηπειρωτικές φυλές, που θεωρικά έχουν πιο περιορισμένη έρευνα σε συγκεκριμένους βιοτόπους είναι πιο αποδοτικές, γιατί έστω και να πιέσουν το θήραμα αναγκάζοντας το να πετάξει συνήθως ο κυνηγός είναι κοντά και προλαβαίνει να τουφεκίσει … Το περιβάλλον , το συγκεκριμένο θήραμα και συμπεριφορά του , ταιριάζουν πολύ με τα κυνηγετικά στάνταρτ και τις ιδιαιτερότητες αυτών των φυλών ...

Το μικρό αυτό, αλλά ενδιαφέρον θήραμα, προσθέτει μια παραπάνω δυσκολία όταν κυνηγιέται στους ορυζώνες εκεί που το κυνήγι γίνεται ακόμη πιο όμορφο. Τα χωράφια είναι λασπωμένα και βουλιάζουν, κάνοντας την έρευνα ακόμη πιο δύσκολη, άρα ένα επιπλέον προσόν που χρειάζεται το μπεκατσινόσκυλο είναι να διαθέτει δύναμη και πολύ καλή φυσική κατάσταση. Πάντα όμως ως βασικό προσόν σε οποιοδήποτε μέρος και αν κυνηγήσει κανείς μπεκατσίνια χρειάζεται η «μεγάλη» μύτη.

Η προσήλωσή του στην διαδρομή που του υποδεικνύει η όσφρησή του στον αέρα πρέπει να είναι ακριβώς όπως αυτή του αεροδιαδρόμου, που ακολουθεί ο πιλότος ενός αεροσκάφους. Δηλαδή χωρίς καμία απόκλιση και με μεγάλη συγκέντρωση στην εργασία του.

Μην ξεχνάμε ότι στο εξωτερικό το σπουδαίο αυτό θήραμα είναι εξίσου σημαντικό για τους αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων όσο και η πεδινή πέρδικα γιατί αναδεικνύει τα κυνηγόσκυλα που διαθέτουν στον υπέρτατο βαθμό τα χαρίσματα της φυλής τους. Πάθος, μυαλό δύναμη, σταθερή φέρμα, απόρτ, αντοχή και μεθοδικότητα είναι τα προσόντα που χρειάζεται ένα κυνηγόσκυλο για να ανταποκριθεί στο πανέμορφο κυνήγι του μπεκατσινιού. Και αν αναρωτιέστε αν λείπει κάτι αυτό το άφησα για το τέλος.

Αυτό είναι η ξεχωριστή, η πολύ δυνατή «μύτη». Αν λοιπόν ποτέ πέσει στα χέρια σας ένα σκυλί που θα «καρφώνει» τα μπεκατσίνια με χαρακτηριστική άνεση, τότε να είστε σίγουροι πως δεν έχετε απλά ένα καλό κυνηγόσκυλο, αλλά το μεγάλο ταλέντο. Άλλωστε μην ξεχνάμε πως δεν τυχαίο αυτό που λέγεται κατά κόρον και αποδεικνύεται πραγματικότητα.
«Το μπεκατσίνι γεννάει τους μεγάλους πρωταθλητές».

Το μπεκατσίνι υποφέρει κυρίως από τις προσβολές που έχει υποστεί το περιβάλλον. Η αποξήρανση των βάλτων ή η διευθέτησή τους με σκοπό την εντατική αγροτική καλλιέργεια, η αναδάσωση των παράκτιων περιοχών και των υγρών ζωνών η αποξήρανση χωραφιών που πλημμυρίζουν για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, μειώνουν μέρα με τη μέρα την ικανότητα υποδοχής των περιοχών μας,Οι κλιματολογικές συνθήκες: το πολύ δυνατό κρύο προκαλούν το Θάνατο πολλών πουλιών που τα αιφνιδιάζει η παγωνιά κατά τη διάρκεια των αποδημητικών τους μετακινήσεων, ή στις περιοχές όπου ξεχειμωνιάζουν. Εδώ και μερικά χρόνια γνωρίσαμε πολλούς σκληρούς χειμώνες όπου ολόκληροι βάλτοι όπως αυτοί της Καμάργκ πάγωσαν.

Πολλά πεινασμένα μπεκατσίνια, υπέκυψαν ύστερα απ' αυτά τα αλλεπάλληλα κύματα ψύχους, μαζί μ' άλλα υδρόβια πουλιά, Οι πολλές βροχές την άνοιξη είναι μοιραίες για τα μικρά πουλιά: πραγματικά πλημμυρισμένες εκτάσεις στερούν τα μικρά από τα σκουλήκια που είναι η βασική τροφή τους. Σύμφωνα με μελέτες που έγιναν ύστερα από μαρκαρίσματα, το 30-50% του πληθυσμού των μπεκατσινιώνεξαφανίζονται κάδε χρόνο, θύματα της κυνηγετικής πίεσης που ασκείται προπάντων σε περιοχές διαχείμασης όπου αφθονούν (Μαρόκο, Ιρλανδία). Τα αρπακτικά καταστρέφουν περίπου το 20-30% των μικρών πουλιών, Οι βασικοί υπεύθυνοι είναι η μαυροκουρούνα, το γεράκι των βάλτων, η αλεπού, ο αρουραίος. Υπολογίζεται ότι μόνο 2 στα 8 μικρά φτάνουν στην ενηλικίωση.

ΠΗΓΗ : ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΚΥΝΗΓΕΣΙΑ ΚΥΝΟΦΙΛΙΑ (Του Νίκου Νικολάου)
ΠΗΓΗ : ΚΥΝ ΗΓΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ