Τα υδρόβια είναι από τα θηράματα που βρίσκονται στο μυαλό των κυνηγών αυτή την εποχή περισσότερο από ποτέ.
Βέβαια με την πάροδο του χρόνου όλο και λιγότεροι είναι και οι τόποι όπου μπορούμε να κυνηγήσουμε, αφού όλο και περισσότερες απαγορεύσει επιβάλλονται και με την καταστροφή των υγροβιότοπων, τιs αποστραγγίσειs, τis αποξηράνσεις σιγά σιγά τα υδρόβια περνάνε στο περιθώριο.
Παραδοσιακά τα υδρόβια ήταν πάντα στις πρώτες θέσειs των προτιμήσεων tων κυνηγών και είχαν αλλά και εξακολουθούν να έχουν φανατικούς οπαδούs. Λόγω του σεβαστού μεγέθους και των μεγάλων πληθυσμών τουs αποτελούσαν πάντα βασικό συμπλήρωμα της διατροφή των ανθρώπων εμπλουτίζοντας την με πρωτεΐνες.
Στις μέρες μας όλο και λιγότεροι είναι αυτοί που έχουν πρόσβαση σε αυτά τα αξιοθαύμαστα θηράματα, με την εντατικοποίηση της γεωργίας και την άναρχη επέκταση τηs δόμησης συνεχώς λιγοστεύουν ακόμα και οι Θέσειs όπου έστω και ευκαιριακά θα μπορούσαμε να έρθουμε σε επαφή με τα υδρόβια και να έχουμε έστω και λίγες ευκαιρίες να θηρεύσουμε μερικά. Σήμερα οι κυνηγοί υδροβίων που υπάρχουν μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τουλάχιστον όσον αφορά τα δεδομένα της Ελλάδας, στους ευκαιριακούς και τους συστηματικούς.
Το να γίνει κανείς συστηματικός κυνηγός υδροβίων προϋποθέτει αρχικά εύκολη πρόσβαση σε υγροβιότοπο πού επιτρέπετε το κυνήγι. Πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός όσον αφορά όπλα, πυρομαχικά, αδιάβροχα, μπότες, κ.λπ. Ουσιαστική προϋπόθεση για την επιτυχία όμως αποτελεί η μεγάλη υπομονή και επιμονή αλλά και η διάθεση για ψάξιμο. Ας δούμε όμως μερικά πράγματα γύρω από το κυνήγι των υδροβίων αλλά και πού πρέπει να τα αναζητούμε
Οι περιοχές
Στο κυνήγι των υδροβίων πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το πόσο καλά γνωρίζει κανείς την περιοχή που θα πραγματοποίηση της εξορμήσεις του , αυτό είναι πολύ βασικό για για την αποτελεσματικότητα μας από την έναρξη μέχρι το τέλος της περιόδου. Το παραπάνω είναι εφικτό μόνο με συστηματικό ψάξιμο αλλά γενικότερη έρευνα πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου μέχρι το τέλος της. Η επιτυχία συνίσταται στο να εντοπίσει κανείς, μια λίμνη, ένα ποτάμι, έναν κόλπο, ένα ρυάκι, ή ένα χωράφι με ρύζι ή καλαμπόκι που το επισκέπτεται ένας μεγάλος αριθμός υδροβίων. Με την συστηματική παρακολούθηση των περιοχών αυτών μπορούμε από πολύ μεγάλες αυτές εκτάσεις να απομονώσουμε τα σημεία εκείνα τα οποία τα πουλιά προτιμούν να χρησιμοποιούν περισσότερο. Μια καλή αρχή είναι να μελετήσει κανείς μέσω εντύπων αλλά και ερευνών και μελετών από όπου μπορεί να ενημερωθεί κανείς από πού ξεκινάνε και που πάνε κατά την φθινοπωρινή αποδημία τους. Μία άλλη πηγή πληροφοριών μπορεί να είναι και άλλοι έμπειροι κυνηγοί τουλάχιστον όσον αφορά τις γενικές πληροφορίες που αφορούν ημερομηνίες και ευρύτερες περιοχές, είναι όμως πολύ δύσκολο το φιλτράρισμα τους και απαιτούν οπωσδήποτε και την προσωπική μας επιτόπια έρευνα για την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Μην δέχεστε εύκολα πληροφορίες από τον καθένα και μην ακούτε λόγια του αέρα γιατί δεν ξέρετε πού μπορεί να σας στείλει κάποιος πονηρά σκεπτόμενος, στην καλύτερη περίπτωση θα κάνετε έναν υγιεινό περίπατο.
Αφού πραγματοποιήσουμε όλα τα παραπάνω μπορούμε να πάμε στις καλύτερες περιοχές που έχουμε εντοπίσει και να παρακολουθούμε από μακριά και διακριτικά τα πουλιά που προτιμούν ξεκουράζονται και να τρώνε καθώς και τις πορείες που ακολουθούν μεταξύ αυτών των περιοχών. Με το να τρομάζει κανείς τα πουλιά αυτήν την περίοδο μειώνει τις πιθανότητες να συναντήσει τα πούλια στην αρχή της περιόδου.
Για το πρωινό κυνήγι διαλέξτε σημείο που τα πουλιά σταματάνε για ξεκούραση γιατί μπορεί να παρουσιάζονται εκεί περιστασιακά. Πολλά πουλιά αφήνουν τις περιοχές, όπου ξεκουράζονται την νύχια, όταν είναι ακόμα σκοτεινά αλλά όταν φτάσουν σης περιοχές που τρώνε να έχει φέξει περισσότερο και να επιτρέπεται το κυνήγι, βέβαια σε περιοχές που τα πουλιά δέχονται μεγάλη πίεση μπορούν να τρώνε και κατά την διάρκεια της νύχτας ενώ την ημέρα να είναι σε ασφαλές μέρος π.χ. ανοιχτά στη θάλασσα. Όσο προχωράμε προς τα μέσα της περιόδου τα υδρόβια συνηθίζουν και αποφεύγουν τα σημεία που δέχονται μεγαλύτερη πίεση.
Για να μπορεί να είναι κανείς πολύ κοντά στις ευκαιρίες επιβάλλεται να ερευνά συνεχώς και άλλες περιοχές η συνεχής έρευνα μας δίνει τη δυναιότητα να καρπωνόμασιε συνεχώς πουλιά και να είμαστε ενήμεροι για τυχόν νεοφερμένες παρουσίες στην περιοχή ώστε να μην αφήνουμε τις ευκαιρίες ανεκμετάλλευτες. Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο μετά από κάποιο σημείο τα πουλιά να κινούνται συνήθως σε απαγορευμένες εκτάσεις όπου δεν κυνηγιούνται και μπορούν να ηρεμούν ανενόχλητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι τα υδρόβια προς το τέλος της περιόδου μπορεί να επιστρέψουν σε περιοχές που κυνηγήθηκαν πολύ στην αρχή και τις είχαν εγκαταλείψει. Τα χωράφια με ρύζι ή τα πλημμυρισμένα χωράφια με καλαμπόκι ή σπανιότερα σιτάρι αποκτούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον ιδιαίτερα προς το τέλος της περιόδου όταν οι θερμοκρασίες πέφτουν πολύ και τα υδρόβια φυτά και ζωύφια δεν μπορούν να προσφέρουν στα πουλιά την απαραίτητη ενέργεια που τους χρειάζεται για να επιβιώσουν.
Μπορεί κανείς να ακολουθήσει με το αυτοκίνητό του τα κοπάδια με τις πάπιες και τις χήνες όταν εγκαταλείπουν τα μέρη όπου καταφεύγουν, σης καλλιεργήσιμες εκτάσεις και να εντόπισα πού πέφτουν για τροφή.
Τρόποι κυνηγιού
Σε ξένες χώρες όπου τα υδρόβια κυνηγιούνται συστηματικά χρησιμοποιούνται ομοιώματα και σφυρίχτρες για να τα προσελκύσουν.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι που το κάνουν αυτό και ένας από αυτούς είναι ότι τα πουλιά μας πλησιάζουν περισσότερο και έτσι έχουμε λιγότερα τραυματισμένα άρα και χαμένα με αποτέλεσμα να μην γίνεται σπατάλη των θηραμάτων.
Η χρήση της σφυρίχτρας στο κυνήγι υδροβίων πραγματικά αποτελεί από μόνη της μια ξεχωριστεί τέχνη που απαιτεί από το χειριστή της ατελείωτες ώρες εξάσκησης για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, κάθε άλλο εκτός από το τέλειο έχει τα αντίθετα τραγικά αποτελέσματα. Ας επιστρέψουμε όμως στα δικά μας δεδομένα και ας δούμε με ποιους τρόπους μπορούμε να κυνηγήσουμε τα υδρόβια. Ο πρώτος τρόπος είναι να εντοπίσουμε ένα καλυμμένο σημείο που το προτιμούν από μόνα τους για να καταλύουν ή για την εξεύρεση τροφής, τέτοιο σημείο μπορεί να είναι ένας κολπίσκος ήσυχος με βλάστηση, ένα χωράφι ή ακόμα και μια νησίδα με χόρια μέσα σε μια ανοικτή υδάτινη έκταση όπου και να κάνουμε το καρτέρι μας.
ΠΟΥ ΝΑ ΨΑΞΟΥΜΕ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ
Πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε ανάλογα με την εποχή και να μάθουμε να αναζητούμε τα θηράματα ανάλογα με την εποχή στα μέρη που προτιμούν.
Στην αρχή βάλτοι, νερόλακκοι και καλυμμένοι κολπίσκοι μεγάλων λιμνών με πολλή βλάστηση είναι τα καλύτερα σημεία στην αρχή της περιόδου αργότερα όσο η θερμοκρασία πέφτει περισσότερο και αρχίζουν οι πάγοι τα πουλιά μετακινούνται προς τα τρεχούμενα ρυάκια, τις μεγάλες λίμνες, τα χωράφια με ρύζια και τελικά την θάλασσα.
Οι πάπιες επιφανείας όπως η πρασινοκέφαλη, το σφυριχτάρι, η σουβλόπαπια, το παπίνι κ.ά. είναι από τις πρώτες που έρχονται κατά την φθινοπωρινή τους αποδημία. Προτιμούν τα ρηχά νερά και τις όχθες με βλάστηση τόσο υποβρύχια όσο και επιπλέουσα. Μπορεί να τις αναγνωρίσει κανείς από την ανασηκωμένη ούρα που ξεχωρίζει όταν κολυμπούν. Όταν ξαφνιαστούν απογειώνονται κάθετα από το νερό.
Οι καταδυτικές πάπιες είναι μια πολύ μεγάλη υποοικογένεια από την οποία τα μόνα είδη που επιτρέπονται να κυνηγηθούν στη Ελλάδα είναι η Κυνηγόπαπια και η Τσικνόπαπια. Αυτές καταφθάνουν συνήθως αργότερα και προτιμούν βαθιά ανοιχτά νερά με υποβρύχια βλάστηση. Το σχήμα του σώματος σβήνει μέσα στο νερό και η ουρά τους δεν είναι ορατή. Οι καταδυτικές πάπιες αργούν περισσότερο να απογειωθούν αφού στην αρχή τρέχουν για λίγο πάνω στο νερό. Σε γενικές γραμμές οι καταδυτικές πάπιες έχουν γρηγορότερο φτερούγισμα κατά την πτήση από τις πάπιες επιφανείας.
Αναμφίβολα ένας καλός και αποτελεσματικός κυνηγός υδροβίων είναι και καλός σκοπευτής. Το κυνήγι αυτό είναι που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες απαιτήσεις τόσο από το όπλο όσο και από τα πυρομαχικά μας, τόσο λόγω της μεγάλης μάζας τους όσο και λόγω των μεγάλων αποστάσεων που συνήθως τα συναντούμε. Οι πάπιες και οι χήνες είναι συνήθως στόχοι που ξεγελούν τον κυνηγό. Δημιουργούν ίσως λόγω του μεγέθους τους την εντύπωση ότι πετάνε πιο αργά απ' ό,τι πραγματικά κάνουν με αποτέλεσμα οι άπειροι κυνηγοί να πυροβολούν εκεί που ήταν και όχι εκεί που πραγματικά είναι. Το σκοπευτήριο είναι μια πολύ καλή λύση όπου μπορεί κανείς να προπονηθεί πριν την αρχή της περιόδου. Τίποτα όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πραγματική εμπειρία πεδίου. Πολύ βασικό είναι να ακολουθούμε τον στόχο ξεκινώντας από πίσω του. να τον ακολουθήσουμε και αφού του δώσουμε την απαιτούμενη προσκόπευση του ρίχνουμε, χωρίς να επιβραδύνουμε, κατεβάσουμε ή σταματήσουμε το όπλο μας μετά τον πυροβολισμό γιατί αυτόματα τα σκάγια μένουν πίσω από το στόχο.
Σημαντικό είναι επίσης να μην αλλάζουμε συνεχώς φυσίγγια και συσφίξεις για να μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες επιτυχίες. Κατά τη διάρκεια του κυνηγιού η υπομονή είναι αρετή αφήνουμε τα πουλιά ν«ι έρθουν σε απόσταση που να μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μια καίρια βολή. Εάν αντιληφθούμε ότι ένα πουλί πέφτει τραυματισμένο και θα το χάσουμε δεν διστάζουμε να το δευτερώσουμε.
Ο δεύτερος τρόπος είναι να αλλάζει κανείς σημεία περπατώντας. Ο τρόπος αυτός αποδίδει περισσότερο σε εκτάσεις που τα πουλιά είναι επιφυλακτικά και όχι σε τόσο μεγάλη αφθονία. Ένα πιθανό σημείο θα μπορούσε να είναι μια λιμνούλα, ένα ρυάκι, ή ένας νερόλακκος. Πλησιάζουμε σιγά σιγά σε αυτό χρησιμοποιώντας όλη την διαθέσιμη κάλυψη (δέντρα, Θάμνους, ψηλά χόρτα) για να κρύψουμε την σιλουέτα μας. Κάνουμε την προσέγγιση μας κόντρα στον άνεμο, έρπονταs εάν είναι απαραίτητο, για να μην μας ακούσουν τα πουλιά μέχρι να μπορέσουμε να τα πλησιάσουμε σε απόσταση βολής και να τα αιφνιδιάσουμε.
Δύο κυνηγοί μαζί, συνεργαζόμενοι, μπορεί να έχουν πολύ καλά αποτελέσματα πλησιάζοντας τα πουλιά από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις ώστε να περάσουν κοντά από τον ένα τουλάχιστον. Τα ρυάκια ή τα κανάλια είναι ιδανικά γι' αυτόν τον τρόπο κυνηγιού ιδιαίτερα όταν υπάρχουν πανtού πάγοι και και η τήρηση των νόμων και των άγραφων κανόνων κάνουν να ξεχωρίζει ο καλός κυνηγός και εξασφαλίζεται η συνέχεια του κυνηγιού και τα επόμενα χρόνια παγετός αφού το τρεχούμενο νερό δεν παγώνει
Εκεί περπατώντας παράλληλα μπορούμε να αιφνιδιάσουμε τα πουλιά.
Μια άλλη μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως από τους περιστασιακούς κυνηγούς υδροβίων, είναι το καρτέρι στα περάσματα τους. Αυτό το κυνήγι μπορεί να γίνει αποδοτικό σε σημεία όπου τα πουλιά πετούν σχετικά χαμηλά στο δρόμο τους από και προς τις περιοχές όπου ξεκουράζονται και αναζητούν την τροφή τους.
Εδώ χρειάζεται κανείς μεγάλη παρατηρητικότητα ώστε να μπορέσει να ξεχωρίσει κανείς τα δρομολόγια των πουλιών και να διακρίνει προς ποια συγκεκριμένα σημεία κατευθύνονται ερχόμενα από διάφορες κατευθύνσεις. Η πρώτη και η τελευταία μέθοδος είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές την αυγή και το σούρουπο. Το περπατητό μπορούμε να το κάνουμε με καλά σχετικά αποτελέσματα καθόλη τη διάρκεια της μέρας.
Η σημασία της κάλυψης
Τα υδρόβια από τη φύση τους έχουν καταπληκτική όραση, χαρακτηριστικά αναφέρω ότι η πρασινοκέφαλη μπορεί να διακρίνει 4 αποχρώσεις του πράσινου περισσότερες από εμάς. Μπορούν ταχύτατα να εντοπίζουν οποιαδήποτε κίνηση, χρώμα ή σχήμα που δεν ταιριάζει με το περιβάλλον. Η φυλάκτρα και τα ρούχα μας πρέπει να ταιριάζουν με τους χρωματισμούς και τα υλικά που βρίσκονται γύρω μας. Η παραδοσιακή φυλάκτρα για υδρόβια είναι σταθερού τύπου. Μπορεί να φτιάξει κανείς μια πλατφόρμα που να στηρίζεται σε πασσάλους και να την καλύψει με υδρόβια φυτά ή αλμυρίκια και άλλα που θα τα στηρίξουμε με σύρμα ή διαφορετικά θα την καλύψουμε με δίχτυ παραλλαγής. Σε ένα χωράφι μέσα μπορούμε να φτιάξουμε τη φυλάκτρα μας από τα υπολείμματα είτε των θερισμένων καλαμποκιών ή από οτιδήποτε υπάρχει εκεί γύρω και δεν ξενίζει τα πουλιά. Οι σταθερές φυλάκτρες είναι άνετες και προσφέρουν μια σταθερή βάση απ' όπου μπορούμε εύκολα να πυροβολούμε. Το μόνο κακό του όλου εγχειρήματος είναι ότι τα πουλιά μαθαίνουν να είναι επιφυλακτικά και να αποφεύγουν τα σημεία από τα οποία ακούγονται πυροβολισμοί με αποτέλεσμα σε κάποια φάση να αχρηστεύεται η φυλάκτρα πολύ πριν το τέλος της περιόδου.
Εάν είναι δυνατόν πάντα να ενεδρεύουμε με τον ήλιο στην πλάτη μας με αυτόν τον τρόπο δυσκολεύουμε τα πουλιά να μας διακρίνουν, αλλά και τα βλέπουμε καλύτερα. Αν παρατηρήσουμε ότι τα πουλιά ενώ έρχονται κατά πάνω μας ξαφνικά γυρίζουν τότε πρέπει να βρούμε ταχύτατα τι φταίει και να το διορθώσουμε. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δώσουμε στο πρόσωπο μας το οποίο είναι και το πιο εύκολα διακριτό από τα πουλιά και πρέπει να το καλύπτουμε σκύβοντας προς τα εμπρός ιδιαίτερα εάν αυτά έρχονται προς το μέρος μας. Μια καλή λύση μπορεί να δοθεί από έναν σκούφο που καλύπτει μεγάλο μέρος του προσώπου μας.
Λεονάρδου Ν Στεφάνου
Δασοπόνου – θηραματοπόνου επιστημονικού συνεργάτη της ΚΣΕ