Οι υδροβιότοποι της χώρας μας χρησιμεύουν στα υδρόβια είτε ως σταθμοί ξεκούρασης, κατά την διάρκεια των ταξιδιών τους, είτε ως χώροι παραμονής μέχρι να εξομαλυνθούν οι καιρικές συνθήκες στις χώρες από τις οποίες προέρχονται, κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή παραμένουν μόνιμα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Το μεγαλύτερο ποσοστό πάντως των υδροβίων που επισκέπτονται τη χώρα μας κατά τη διάρκεια του χειμώνα έρχονται εδώ όταν αναγκαστούν από πολύ αντίξοες καιρικές συνθήκες να το πραγματοποιήσουν. Από τη φύση τους τα υδρόβια είναι προικισμένα με τη δυνατότητα να αντέχουν σε καιρικές συνθήκες που πολύ λίγοι οργανισμοί πάνω στον πλανήτη θα μπορούσαν να υποφέρουν.
Παρουσία
Αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι τώρα η παρουσία τους δεν είναι ικανοποιητική στους κυνηγότοπους, με ελάχιστες βέβαια εξαιρέσεις. Η εξέλιξη των καιρικών συνθηκών δεν τα έχει αναγκάσει να μετακινηθούν από τους τόπους όπου είναι εγκατεστημένα και υπάρχουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Έτσι είναι ακόμα σε περιοχές όπως ο Δούναβης και οι ακτές της Μαύρης θάλασσας, όπου οι συνθήκες αλλά και η διαθέσιμη τροφή ευνοούν την παραμονή τους.
Όταν ο καιρός χαλάσει και το χιόνι και, κυρίως, ο πάγος τα αναγκάσει, τα πουλιά εγκαταλείπουν τους τόπους αυτούς και επισκέπτονται τη χώρα μας σε μεγάλους αριθμούς.
Ο κυνηγός ο οποίος θέλει να ασχοληθεί με το κυνήγι των υδροβίων στη χώρα μας πρέπει να έχει υπ' όψιν του μερικές από τις λεπτομέρειες που κάνουν το κυνήγι αυτό και το χώρο που αυτό διεξάγεται μοναδικό.
Τα πουλιά για τα οποία μιλάμε είναι από τα εξυπνότερα και τα πιο προσαρμοσμένα στις συνθήκες και στον τόπο στον οποίο παραμένουν. Ο κυνηγός υδροβίων είναι αυτός που έχει να αντιμετωπίσει κατά κανόνα τις πιο δύσκολες συνθήκες, είναι αυτός που είναι αναγκασμένος να στέκεται με τις ώρες μέσα στον αέρα και το χιόνι και να είναι ταυτόχρονα ο μισός μέσα στο παγωμένο νερό, είναι αυτός που είναι υποχρεωμένος να διασχίζει μεγάλες αποστάσεις μέσα στη λάσπη και το βούρκο για να φτάσει μέχρι το καρτέρι του.
Είναι αυτός που είναι αναγκασμένος να είναι ακίνητος μέσα στο κρύο πρωί και απόγευμα, με την υγρασία να του... τρυπάει τα κόκαλα με την πιθανότητα τις περισσότερες φορές να γυρίσει πίσω άπρακτος. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνει ο κυνηγός, πρώτον, στην ένδυση
του, γιατί εκτός από πολύ λίγες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας τα πουλιά έρχονται το χειμώνα και κατά κανόνα όταν επικρατούν πολύ δύσκολες καιρικές συνθήκες.
Εξοπλισμός
Ο εξοπλισμός του κυνηγού υδροβίων ξεκινώντας από την ένδυση και την υπόδηση είναι αυτός που είναι περισσότερο εξειδικευμένος από κάθε είδος κυνηγιού, γιατί είναι αυτός που έχει να αντιμετωπίσει έναν παράγοντα που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο τόπο και αυτός είναι το νερό.
Πρέπει λοιπόν πρώτα από όλα να μας διατηρεί ζεστούς και στεγνούς, είναι λοιπόν απαραίτητες τουλάχιστον οι γαλότσες μέχρι το γόνατο. Όσοι κυνηγούν στο βάλτο τις περισσότερες φορές είναι εφοδιασμένοι ή με μπότες που δένουν στη ζώνη ή με μπότες που φτάνουν μέχρι το στήθος. Εδώ όμως πρέπει να σας επισημάνω ότι το να φοράς μπότες δεν σημαίνει ότι μπορείς να περιφέρεσαι περπατώντας όπου νομίζεις στο βάλτο. Ο βάλτος είναι ένας τόπος που κρύβει πάρα πολλούς και μάλιστα πολλές φορές θανάσιμους κινδύνους.
Το έδαφος από μόνο του μπορεί να μην είναι εκεί όπου φαίνεται, έτσι όταν βλέπουμε π.χ. ότι το νερό έχει ένα βάθος γύρω στο μισό μέτρο, μπορεί αυτό να είναι βούρκος και να βρεθούμε ξαφνικά χωμένοι μέχρι τη μέση στο βούρκο και με το ένα πόδι να αιωρείται. Δεν είναι λίγοι αυτοί που
έχουν βρεθεί χωμένοι στο βούρκο ή έχουν χάσει το όπλο τους
κ.λπ.
Προσοχή λοιπόν γιατί υπάρχουν παγίδες και το σενάριο
που σας περιέγραψα είναι ένα από τα πιο αισιόδοξα σε τέτοιες περιπτώσεις. Καλό είναι λοιπόν όταν
επισκεπτόμαστε έναν τόπο τον οποίο δεν τον γνωρίζουμε, να είμαστε
πολύ προσεκτικοί στις μετακινήσεις
μας και να δοκιμάζουμε πάντα
πριν πατήσουμε με όλο το βάρος
μας ή να έχουμε κάποιον που γνωρίζει καλά το μέρος.
Ένας άλλος κίνδυνος, που είναι επίσης πολύ μεγάλος, είναι το ίδιο το νερό, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Πρέπει να έχει στο μυαλό του κανείς ότι, όταν είσαι μέχρι τη μέση στο νερό ή όταν είσαι σε μια βάρκα, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να βρεθείς βρεγμένος ή ακόμα χειρότερα μέσα στο νερό.
Αυτό από μόνο του και αναλογιζόμενοι το βάρος του εξοπλισμού που μπορεί να κουβαλάμε μπορεί να αποβεί μοιραίο, σε συνδυασμό δε με το γεγονός ότι έξω μπορεί να επικρατούν πολικές θερμοκρασίες μπορεί να έχει αποτέλεσμα να βρεθούμε «κοκαλωμένοι» μέσα σε πολύ λίγα λεπτά της ώρας, ακόμα και εάν γλιτώσουμε από το βούλιαγμα και δεν κολλήσουμε στη λάσπη. Επομένως, μόλις συμβεί κάτι και βραχούμε, πρέπει αμέσως να γυρίσουμε πίσω και σε καμία περίπτωση δεν μένουμε σταθεροί στο καρτέρι μας.
Επαγωγικά από τα παραπάνω βγαίνει και το συμπέρασμα ότι όταν μας πέσει ένα πουλί στα βαθιά σε καμία περίπτωση δεν βουτάμε για να πάμε κολυμπώντας να το πάρουμε, κανένα πουλί δεν αξίζει περισσότερο από τη ζωή μας.
Προβληματισμός
Σκόπιμα παρέθεσα όλα τα παραπάνω στην αρχή του θέματος, γιατί πολλές φορές οι νέοι κυνηγοί, διαβάζοντας κάτι που τους αρέσει ή τους ενθουσιάζει, δεν διαβάζουν τις παραινέσεις που μπορεί να υπάρχουν στο τέλος ή τις διαβάζουν πολύ επιγραμματικά. Είναι καλύτερα λοιπόν να τους βάλεις σε προβληματισμό από την αρχή και μετά τους παραθέτεις και το καλό κομμάτι. Τα υδρόβια είναι άριστα προσαρμοσμένα στη ζωή στο βάλτο, το φτέρωμά τους αποτελείται από δύο στρώματα από φτερά, ένα υπόστρωμα από πυκνό και μαλακό πούπουλο, που είναι εξαιρετικά
θερμομονωτικό και από το εξωτερικό στρώμα με τα φτερά. Το φτέ-ρωμα των υδροβίων γίνεται πλήρως αδιάβροχο, αφού τα πουλιά το αλείφουν με λίπος, που παράγει ένας αδένας που βρίσκεται στη βάση της ουράς τους κατά την ώρα που περιποιούνται το φτέρωμά τους.
Τα υδρόβια είναι από τα ταχύτερα, όσον αφορά στην πτήση, πουλιά. Είναι αξιοσημείωτο και γι' αυτό το αναφέρουμε ότι κατά τη μετανάστευση τους ορισμένα είδη πάπιας (πάντα με τον κατάλληλο αέρα) μπορεί να φτάσουν ταχύτητες που ξεπερνούν τα 100 χλμ. / ώρα. Μπορεί εύκολα να αναλογιστεί κανείς τι αποστάσεις μπορεί να διανυθούν όταν είναι ανάγκη.
Προσαρμοστικότητα
Η όραση των υδροβίων είναι από τις πιο αναπτυγμένες στο ζωικό βασίλειο, έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν 4 αποχρώσεις του πρασίνου περισσότερες από τον άνθρωπο. Δεν χρειάζεται λοιπόν να τονιστεί η σημασία που έχει για την τελική έκβαση του όλου εγχειρήματος τόσο η προσαρμογή των χρωματισμών του ρουχισμού μας στους χρωματισμούς του περιβάλλοντος, αλλά και η ακινησία που πρέπει να τηρείται με ευλάβεια ιδιαίτερα κατά την ώρα που τα πουλιά μάς προσεγγίζουν.
Αυτό όμως που κάνει τα υδρόβια να είναι πολύ συναρπαστικά ως ιδέα αλλά και στην πράξη είναι η προσαρμοστικότητα τους στις διάφορες συνθήκες αλλά και σε πολλές συγκυρίες και καταστάσεις σε συνδυασμό με το ρίσκο που παίρνει ο εκάστοτε κυνηγός ασχολούμενος με αυτά να μείνει άπραγος.
Τα υδρόβια δύσκολα θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει ως ευάλωτα, αφού, λόγω της νοημοσύνης που τα διακρίνει, το πρώτο που κάνουν, αφού πέσουν οι πρώτες τουφεκιές, είναι να εντοπίζουν τους τόπους όπου ενοχλούνται έντονα και τις αποφεύγουν συστηματικά για την υπόλοιπη περίοδο που θα παραμείνουν εκεί.
Από τις πρώτες μέρες εντοπίζουν τους τόπους που μπορούν να ησυχάζουν ανενόχλητα και εκεί περνούν τον περισσότερο χρόνο της ημέρας αφήνοντας μας στη μακαριότητα της ακινησίας και της αφάνειας. Συγκεντρώνονται συνήθως σε περιοχές όπως το κέντρο ίων λιμνών, ανοιχτά στη θάλασσα και στις απαγορευμένες περιοχές και υιοθετούν πολύ συγκεκριμένες συνήθειες και τακτικές..
Ένα πολύ τυπικό πρόγραμμα για τα υδρόβια κάθε μέρα είναι το εξής, πολύ νωρίς το πρωί, σκοτεινά ακόμα σηκώνονται από τους τόπους όπου αναζητούν την τροφή τους και αναζητούν την ασφάλεια της θάλασσας ή του κέντρου της λίμνης όπου περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπει κανείς τα πουλιά να σχηματίζουν ολόκληρα νησιά. Το να περάσει κάποιο πουλί σε απόσταση βολής είναι πραγματικά μεγάλη τύχη, αφού συνήθως περνάνε πολύ ψηλότερα.
Αργά το απόγευμα και τις περισσότερες φορές αφού έχει ήδη νυχτώσει, τα πουλιά εγκαταλείπουν τα καταφύγια τους για να πάνε στους τόπους όπου αναζητούν την τροφή τους.
Την τροφή τους την αναζητούν στα αβαθή νερά και κυρίως στους ορυζώνες, πόλους έλξης αποτελούν επίσης και τα πλημμυρισμένα χωράφια όπου υπήρχαν θερισμένα καλαμπόκια ή σιτάρι.
Βλέπουμε λοιπόν ότι τα υδρόβια είναι πολύ προσαρμοστικά πουλιά και ρυθμίζουν τις δραστηριότητες τους ανάλογα με τις συγκυρίες, έτσι ακόμα και όταν κυνηγιούνται εντατικά αυτά θα βρουν μέρας να ξεκουραστούν κατά τη διάρκεια της ημέρας μακριά από τους κίνδυνους και όταν πέσει η νύχτα θα πάνε ανενόχλητα πλέον να φάνε. Οι μέρες που τα πουλιά αυτά είναι προσιτά από τους κυνηγούς είναι πολύ λίγες σε μία κυνηγετική περίοδο.
Για να εγκαταλείψουν τα υδρόβια τους τόπους όπου ησυχάζουν πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και αυτές είναι ή να φυσάει αέρας με πολύ μεγάλη ένταση, που δεν θα τους επιτρέψει να παραμείνουν στη μέση του νερού, είτε αυτό είναι στη λίμνη είτε στη θάλασσα, ή να έχει μεγάλη παγωνιά για κάποιο χρονικό διάστημα που δεν επιτρέπει στα πουλιά να κρυφτούν στα νεράκια και να αναζητήσουν την τροφή τους.
Οπλα, φυσίγγια
Οι παραπάνω συνθήκες αναγκάζουν τα πουλιά να μετακινούνται καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας και σε προσιτό ύψος επιτρέποντας στον κυνηγό να καρπωθεί πουλιά. Αυτές οι μέρες βέβαια μπορεί να είναι 2-3 κάθε χρόνο και πολλοί είναι αυτοί που ζουν με το όνειρο να τύχουν μία φορά στη ζωή τους μια τέτοια περίσταση.
Ενα άλλο κομμάτι του εξοπλισμού μας που απαιτεί εξειδίκευση στο κυνήγι των υδροβίων είναι το όπλο αλλά και τα φυσίγγια που θα χρησιμοποιήσουμε.
Αυτό το είδος κυνηγιού είναι που δικαιολογεί τις βαρύτερες γομώσεις, τουλάχιστον όσον αφορά στα ελληνικά δεδομένα.
Ο λόγος είναι ότι τα υδρόβια είναι από τα μεγαλύτερα φτερωτά θηράματα, που έχουν και το πλεονέκτημα ότι έχουν πολύ πυκνό και παχύ φτέρωμα, που δεν επιτρέπουν στα ψιλά σκάγια να το διαπεράσουν εύκολα.
Για να καταβληθεί λοιπόν άμεσα ένα πουλί που έχει μέσο βάρος γύρω στα 800 γραμμάρια στα 35 - 40 μέτρα απαιτεί τουλάχιστον 4 σκάγια Νο 2-3, επομένως χρησιμοποιούμε σφιχτά τσοκαρίσματα με πολλά γραμμάρια χοντρά σκάγια για να έχουμε πυκνότερη δέσμη.
Αναμφίβολα ο βάλτος είναι ένα από τα μέρη που σου προσφέρει βιώματα που κανείς άλλος κυνηγότοπος δεν μπορεί. Τα υδρόβια είναι και αυτά πολύ έξυπνα και προικισμένα από το Δημιουργό πουλιά. Μπορεί κανείς να θεωρεί τον εαυτό του τυχερό όταν μπορεί να δει τα πουλιά αυτά σε σχηματισμούς να μπαίνουν κατά κοπάδια στους βιότοπους τους. Είναι ένα θέαμα αλλά και ένα άκουσμα μοναδικό, σίγουρα μένει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη όποιου είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τη ζέστη και τη θαλπωρή του σπιτιού του ή την αγκαλιά της συντρόφου του για να τρέχει μέσα στο κρύο και την υγρασία. Πιστέψτε με όμως πραγματικά αξίζει τον κόπο.
Λεονάρδου Ν Στεφάνου
Δασοπόνου Θηραματολόγου επιστ. συν. της ΚΣΕ
Initial
Back