Χρήστος Σώkos - Περικλής Μπίρτσας - Γεώργιος Δέλλιος, Κυριακος Σκορδάς
ΚΟΜΑΘ
Η γεωργία
Τις τελευταίες δεκαετίες η έντονη προσπάθεια στον αγροτικό τομέα για μεγιστοποίηση των κερδών οδήγησε στην υπερπαραγωγή τροφίμων.
Η έντονη εξειδίκευση των εκμεταλλεύσεων, η υπερβολική χρήση τεχνολογικών μέσων και η κατάρρευση των συλλογικών θεσμών στήριξης οδήγησαν σε υπερχρέωση, αδυναμία αυτοχρηματοδότησης και διαρκή προσδοκία για επιδότηση. Οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις δύσκολα μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στο αίτημα για ανταγωνιστική, και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο, παραγωγή.
Τα παραπάνω προβλήματα σε συνδυασμό με την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας του ανθρώπου, έστρεψαν την ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική μακριά από την παραδοσιακή έμφαση στην παραγωγή τροφίμων.
Σήμερα, η γεωργία έχει εισέλθει στην εποχή της τέταρτης γεωργικής επανάστασης, στην οποία ζητείται από τους αγρότες να παράγουν, εκτός από γεωργικά προϊόντα, και «περιβαλλοντικά αγαθά».
Έμφαση δίνεται πλέον σε εναλλακτικές, λιγότερο εντατικές χρήσεις γης, όπως η οργανική γεωργία, ο αγροτουρισμός και η θήρα. Στο πλαίσιο αυτό, σκοπός είναι η δημιουργία συνθηκών στις οποίες τα οφέλη από την πολλαπλή χρήση θα είναι περισσότερα από την εντατική χρήση.
Η θήρα
Η θήρα αποτελεί αρχέγονη δραστηριότητα του ανθρώπου με πολλαπλά οφέλη. Συνδυά-ζει την αποκομιδή τροφής υψηλής ποιότητας, την άσκηση του σώματος, των αισθήσεων και του νου, την απόκτηση γνώσεων, την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων και την ψυχαγωγία. Σήμερα ασκείται από 220.000 Έλληνες, επιτρέποντας να χαρακτηριστεί το θήραμα ως ένα από τα κύρια αγαθά ή προϊόντα της ελληνικής γης.
Τις τελευταίες δεκαετίες η θηρευτική ζήτηση αυξήθηκε, ενώ η μείωση της έκτασης και η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων των θηραμάτων περιόρισαν τη διαθεσιμότητα και την ποιότητα της θήρας ως «προϊόν».
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού οι κυνηγοί χρηματοδοτούν μέσω των τελών έκδοσης της αδείας κυνηγίου τους πόρους του Ειδικού Φορέα Δασών (Ε.Φ.Δ.). Με το Νόμο 3208/03 οι πόροι του Ε.Φ.Δ. πρέπει να διατίθενται αποκλειστικά για την ανάπτυξη, προστασία και διαχείριση του δασικού και θηραματικού πλούτου και γενικότερα της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας, ενώ απαγορεύεται η διάθεση των πόρων αυτών για άλλους σκοπούς. Το Ελληνικό Δημόσιο δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στη νομοθετική αυτή επιταγή.
Για να καλύψει το κενό αυτό ο κυνηγετικός κόσμος αύξησε τις εισφορές του προς τις κυνηγετικές οργανώσεις, στις οποίες κύριο μέρος των χρημάτων διατίθενται σε δράσεις για την ανάπτυξη των πληθυσμών των θηραμάτων και της άγριας πανίδας.
Το ερώτημα
Μπορεί η θήρα από θύμα της ως τώρα ακολουθούμενης μονομερούς αγροτικής ανάπτυξης να αναδειχθεί σε εναλλακτική λύση - καλλιέργεια στα πλαίσια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των γεωργικών οικοσυστημάτων;
Η απάντηση
Φυσικά, η θήρα αποτελεί ήδη εναλλακτική καλλιέργεια στην Ευρώπη και συμπληρώνει το εισόδημα του Ευρωπαίου γεωργού. Στην Ισπανία για παράδειγμα το αγροτικό σύστημα par excellence στην περιοχή La Mancha συνδυάζει γεωργία και διαχείριση μικρών θηραμάτων. Πέρδικες, αγριοκούνελα, σιτηρά, κρασί, ελιές και βοδινό κρέας είναι τα προϊόντα της ολοκληρωμένης διαχείρισης.
Η οικονομία της La Mancha στηρίζεται από τη θήρα που ασκείται σε είδη της άγριας πανίδας που «καλλιεργούν» οι γεωργοί, προσφέροντας σε αυτούς ένα ικανοποιητικό εισόδημα.
Το δρόμο στην Ελλάδα τον έχουν υποδείξει και ανοίξει οι κυνηγετικές οργανώσεις μέσω των Προγραμμάτων Βελτίωσης των Ενδιαιτημάτων.
Μέσω αυτών χρηματοδοτείται η εγκατάσταση καλλιεργειών για την προσφορά τροφής και κάλυψης στην άγρια πανίδα. Μόνο στη Μακεδονία και τη Θράκη καλλιεργούνται ετησίως 10.000 στρ. με ηλίανθο, σιτηρά, ψυχανθή κ.λπ. αποκλειστικά για τα θηράματα.
Η ανάγκη δράσεων στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η αγρο-περιβαλλοντική πολιτική δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί σε ικανοποιητικό βαθμό, αλλά και ο σχεδιασμός της, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν καλύπτει τις ειδικές ανάγκες για την ανάπτυξη των θηραμάτων και της άγριας πανίδας. Τα Προγράμματα Βελτίωσης των Ενδιαιτημάτων τα οποία εφαρμόζουν οι κυνηγετικές οργανώσεις προσφέρουν ήδη οφέλη στο θήραμα, ωστόσο απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση για τη χωρική και χρονική διεύρυνση τους. Η ανάγκη επιπλέον δράσεων είναι απαραίτητη διότι:
Οι Έλληνες κυνηγοί εκφράζουν προθυμία για τη στήριξη των έργων αύξησης τω\
πληθυσμών των θηραμάτων.
Στα γεωργικά οικοσυστήματα της Ελλάδας διαβιούν είδη με μεγάλη θηρευτική αξίο
όπως ο κολχικός φασιανός, η πεδινή πέρδικα, ο λαγός, το τρυγόνι κ.α..
Οι τρεις προτάσεις της ΚΟΜΑΘ
Για την ένταξη της θήρας στον προγραμματισμό για την αγροτική ανάπτυξη προτείνε
ται:
1. Η θεσμοθέτηση πλαισίου για τη δημιουργία συνεργασιών μεταξύ των οργανώσεων
των αγροτών και των κυνηγών.
2. Η υλοποίηση προγράμματος εντοπισμού των κατάλληλων περιοχών για την ανάπτυξι
των θηραματικών πληθυσμών. Στις περιοχές αυτές θα δίνεται προτεραιότητα στις χρη
ματοδοτήσεις βελτίωσης των ενδιαιτημάτων και των αγρο-περιβαλλοντικών προγραμ
μάτων.
3. Η πιστοποίηση των γεωργικών προϊόντων τα οποία παράγονται στις ανωτέρω περιο
χές. Τα προϊόντα αυτά θα προβάλλονται και από τις κυνηγετικές οργανώσεις, ώστε νϊ
προτιμώνται από τους κυνηγούς οι οποίοι μαζί με τα μέλη των οικογενειών τους ανέρ
χονται σε ένα εκατομμύριο καταναλωτές.
Initial
Back
