Ποιότητα Θήρας !!!

Όταν πριν από αρκετά χρόνια ο άνθρωπος άφησε την ζωή στην ύπαιθρο και τα χωριά και η αστυφιλία τον οδήγησε στα μεγάλα αστικά κέντρα, επήλθε παράλληλη εντατικοποίηση του τρόπου εργασίας και ζωής, με αποτέλεσμα την ραγδαία επιδείνωση του τρόπου ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων στην χώρα μας αλλά και παγκοσμίως. Από τότε ο όρος ποιότητα ξωής έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας και έχει γίνει στόχος τόσο ατομικός όσο και συλλογικός η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Κάτι ανάλογο βλέπουμε πλέον να εισέρχεται και στον τομέα της θήρας. Όταν πριν από μερικές δεκαετίες τα θηράματα αφθονούσαν, το φυσικό περιβάλλον δεν είχε ακόμη υποστεί σοβαρή υποβάθμιση και δεν υπήρχε έντονος συνωστισμός στους κυνηγότοπους τότε κανείς κυνηγός δεν μιλούσε για την ποιότητα της θήρας. Δυστυχώς όμως τα τελευταία χρόνια καθώς και τα επόμενα χρόνια, ολοένα και περισσότερο θα μας απασχολεί ο όρος «ποιότητα θήρας». Είναι αρκετά δύσκολο να ορίσουμε επακριβώς τον όρο «ποιότητα θήρας» γιατί είναι υποκειμενικό το πώς αισθάνεται ο κάθε κυνηγός την ποιότητα στην κυνηγετική του ζωή.Είναι όμως εύκολο να πιστοποιήσουμε και να διερευνήσουμε τους παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα της θήρας. Οι παράγοντες που επέδρασαν αρνητικά και υποβάθμισαν την ποιότητα θήρας σήμερα είναι: 1. Η μείωση των θηραμάτων Η μείωση του πληθυσμού ορισμένων θηραμάτων από την προηγούμενη τριαντακονταετία που προήλθε είτε από τη πραγματική μείωση του πληθυσμού τους είτε από την μείωση του πληθυσμού των θηραμάτων που επισκέπτονται τελικά την χώρα μας όσον αφορά τα αποδημητικά πτηνά, είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας που υποβάθμισε την ποιότητα της θήρας στις μέρες μας. Είναι σαφές ότι όταν οι περισσότερες κυνηγετικές έξοδοι ενός κυνηγού είναι αποτυχημένες με την έννοια της μη συνάντησης με το θήραμα κατά πρώτο και κύριο λόγο και κατά δεύτερο με την έννοια της κάρπωσης, τότε η ικανοποίηση του κυνηγού από την έξοδο του είναι μειωμένη ως και αρνητική. Σε αντίθετη περίπτωση όταν οι εξορμήσεις είναι επιτυχημένες με εμφάνιση θηράματος ή θηραμάτων, άσχετα αν καταφέρει τελικά ο κυνηγός να καρπωθεί κάποιο-α από αυτά, τότε η ικανοποίηση του είναι δεδομένη και αυξημένη από την δραστηριότητα της θήρας. Στο πιλοτικό πρόγραμμα θηραματικής διαχείρισης που εφαρμόσαμε σαν Κυνηγετική Ομοσπονδία Θεσσαλίας στο Κακοπλεύρι Καλαμπάκας, είδαμε ξεκάθαρα πως τα διάφορα διαχειριστικά μέτρα ( βελτίωση βιοτόπων, έλεγχος αρπάγων, φύλαξη κτλ ) που λάβαμε για την αύξηση των θηραμάτων (λαγού-πέρδικας) επέδρασαν θετικά τόσο στους πληθυσμούς των θηραμάτων όσο και στων επιτυχόντων κυνηγετικών εξόδων των κυνηγών που επισκέφθηκαν την περιοχή, όσο αφορά την εμφάνιση θηράματος όπως φαίνεται και στα παρακάτω γραφήματα : Βλέπουμε λοιπόν ότι το ποσοστό των επιτυχόντων εξόδων (με βάση πάντα την εμφάνιση θηράματος) στην περιοχή, ξεκίνησε την πρώτη χρονιά με 40% για τον λαγό και 36% για την πέρδικα και έφτασε την τρίτη χρονιά στα απίστευτα ποσοστά του 85% και 86% αντίστοιχα. Την τέταρτη χρονιά είχαμε μία μικρή πτώση που οφειλόταν στις αντίξοες καιρικές συνθήκες για την θήρα που επικράτησαν την χρονιά εκείνη. Όταν το 85% των κυνηγετικών εξόδων σε λαγό και πέρδικα σε μία περιοχή έχουν εμφάνιση θηράματος, τότε σίγουρα μπορούμε να μιλάμε για αναβαθμισμένη ποιότητα θήρας. 2. Υποβάθμιση του Φυσικού Περιβάλλοντος Η σημαντική υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και κατά επέκταση των βιοτόπων-κυνηγότοπων που έχει επέλθει της τελευταίες δεκαετίες, έχει επιφέρει και υποβάθμιση της ποιότητας της θήρας είτε άμεσα είτε έμμεσα. Οι καταπατήσεις και αποξηράνσεις των υδροβιοτόπων ή εκχέρσωση και καύση των ρουμανιών και δασών, η ανεξέλεγκτη ρύπανση με χημικά και σκουπίδια της υπαίθρου και όλα τα δεινά που έχει υποστεί το φυσικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, έχουν επιφέρει μια σαφή υποβάθμιση της ποιότητας της θήρας έμμεσα με την μείωση των θηραματικών πληθυσμών και άμεσα με την δυσφορία που νοιώθει ο κυνηγός περπατώντας σε βρώμικο, κατεστραμμένο και υποβαθμισμένο φυσικό περιβάλλον. Γιατί ο κυνηγός εκτός από την επαφή με το θήραμα και τυχόν κάρπωση του, ευφραίνεται το ίδιο (αν όχι περισσότερο) και με την ομορφιά του τοπίου - κυνηγότοπου. 3. Ο συνωστισμός των κυνηγών στους κυνηγότοπους. Η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος που συνεπάγεται την μείωση των κυνηγοτοπων σε συνδυασμό με τους ολοένα και αυξανόμενους χωροταξικούς περιορισμούς στην άσκηση θήρας με τις διάφορες απαγορεύσεις (ΚΑΜ8ΑΕ. - 3.Ρ.Α., Οικολογικά πάρκα, περιοχές οικοανάπτυξης, καταφύγια άγριας ζωής κτλ) καθώς και την αυξανόμενη τάση των ανθρώπων για απόδραση στη φύση με αφορμή το κυνήγι, η ανάπτυξη των μέσων μετακίνησης (αυτοκίνητα) και η διάνοιξ η πυκνού δασικού οδικού δικτύου που δίνουν την δυνατότητα της εύκολης μετακίνησης και πρόσβασης στους κυνηγότοπους της χώρας, έχει επιφέρει έναν σοβαρό συνωστισμό των κυνηγών στους κυνηγότοπους. Και παρότι της αρχές της δεκαετίας του 80 οι κυνηγετικές άδειες που εκδίδονταν πανελληνίως ήταν 100.000 περίπου περισσότερες από ότι σήμερα (350.000 το 1983 έναντι 250.000 σήμερα) ο συνωστισμός των κυνηγών τότε ήταν σπάνιος. Έτσι η εύκολη επιλογή κυνηγότοπου με λιγότερους κυνηγούς τότε εξασφάλιζε μία άριστη «ποιότητα θήρας» σε αντίθεση σήμερα που για όλους της ανωτέρω λόγους που προκαλούν έντονο συνωστισμό και σε συνδυασμό με την έλλειψη κυνηγετικής παιδείας στους περισσότερους κυνηγούς, έχει επιφέρει μία σαφή υποβάθμιση της «ποιότητας θήρας». Για παράδειγμα όταν κάποιος κυνηγός κάθεται 20 μ. από το δικό σου καρτέρι, είτε από έλλειψη ελεύθερου χώρου για κυνήγι είτε από έλλειψη παιδείας, ο εκνευρισμός που σου δημιουργείται, άσχετα από την κάρπωση που θα επιτύχεις τελικά, σαφέστατα σου δημιουργεί μία υποβαθμισμένη «ποιοτικά» κυνηγετική έξοδο. 4. Η αύξηση των αρπάγων Η απαγόρευση των καταπολέμησης των «επιβλαβών» όπως ονομάζονταν παλιά ή «άρπαγες» όπως ονομάζονται τώρα καθώς και η έλλειψη ενδιαφέροντος για την θήρα αυτών των θηραμάτων, έχει επιφέρει μία σαφή αύξηση των πληθυσμών τους με αποτέλεσμα να επιδρούν άμεσα και έμμεσα στην υποβάθμιση της «ποιότητας της θήρας». Εμμεσα επιδρούν με την μείωση των θηραματικών πληθυσμών που επιθυμούν για θήρα οι κυνηγοί με όλα τα παρελκόμενα που είπαμε παραπάνω για την υποβάθμιση της «ποιότητας θήρας» Άμεσα, οι άρπαγες, κυρίως η αλεπού και σε μικρότερο βαθμό το κουνάβι, είναι υπεύθυνοι για την αποτυχημένη εξόρμηση πάμπολλων λαγοκυνηγών που είχαν την ατυχία τα λαγόσκυλά τους να «πάρουν» αλεπού στα κυνήγια τους. Είναι πολλές οι περιοχές οι οποίες έχουν γίνει ακατάλληλες για λαγοκυνήγι (παρότι υπάρχουν ικανοποιητικοί πληθυσμοί λαγών), λόγω της έντονης παρουσίας της κυρά Μάρως. Και βέβαια, δεν μπορούμε να μιλάμε για «ποιότητα θήρας» όταν καταστρέφεται το λαγοκυνήγι σου λόγω της αλεπούς. Το ίδιο συμβαίνει και με την αύξηση του ζαρκαδιού που ναι μεν είναι ένα ευγενές (και ελπίζω σύντομα) θήραμα αλλά δημιουργεί τα ίδια προβλήματα στους λαγοκυνηγούς. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους συνέβαλλαν και συμβάλλουν στην υποβάθμιση της «ποιότητας θήρας», δημιουργώντας ένα δυσμενές περιβάλλον για την ανάπτυξη της δραστηριότητας της θήρας. Υποχρέωση της πολιτείας κατά κύριο λόγο αλλά και των κυνηγετικών οργανώσεων επικουρικά, είναι η θεσμοθέτηση και λήψη εκείνων των μέτρων ( βελτίωση βοσκοτόπων, έλεγχος των αρπάγων, εξασφάλιση εδαφικής επάρκειας κυνηγότοπων, δημιουργία κυνηγετικής παιδείας στους κυνηγούς κλπ), που θα περιορίσουν ή θα εξαλείψουν τους ανωτέρω παράγοντες έτσι ώστε να παραδώσουν στους κυνηγούς της χώρας την δραστηριότητα της θήρας με αυξημένη «ποιότητα ». Χριστοδούλου Γιώργος Δασοπόνος Θηραματολόγος επιστημονικός συνεργάτης της Ομ. Θεσσαλίας

ΕΠΑΝΩ-UP