Γεώργιος Χριστοδούλου
Δασοπόνος – Θηραματολόγος Κ.Ο.Θ
Eνας από τους ρόλους και συνάμα υποχρέωση ν κυνηγών, μέσω των κυνηγετικών οργανώσεων τους, είναι η εισήγηση (ή θέσπιση εκ των ίδιων εκεί όπου η διαχείριση του θηραματικοΰ πλούτου ανήκει στους χρήστες του) για θέσπιση μέτρων που θα ρυθμίζουν την κυνηγετική κάρπωση των θηραμάτων έτσι ώστε αφενός μεν να επιτυγχάνεται η αειφορικη τους χρήση και αφετέρου να διευκολύνουν την κυνηγετική δραστηριότητα.
Αυτή η βασική αρχή διαχείρισης των θηραμάτων μου ήρθε αμέσως στο νου όταν ξεψαχνίζοντας έναν ετήσιο τόμο αποτελεσμάτων του προγράμματος "Άρτεμις" έπεσα πάνω σε έναν πίνακα με παραμέτρους κυνηγετικής κάρπωσης για την συγκεκριμένη κυνηγετική περίοδο.
Ανοίγοντας εδώ μια παρένθεση, θέλω να τονίσω την σπουδαιότητα του εργαλείου που ονομάζεται "Πρόγραμμα Άρτεμις" και το οποίο ξαφνιάζει ακόμη και εμάς "της δουλειάς" με την χρησιμότητα των στοιχείων που αντλεί μέσα από τα ερωτηματολόγια. Κλείνοντας την παρένθεση κάνω παράκληση σε όλους τους συνάδελφους κυνηγούς να συμπληρώνουν το ερωτηματολόγιο του προγράμματος δίνοντας έτσι αφάνταστες υπηρεσίες στο κυνήγι.
Σε αυτόν τον πίνακα με τις παραμέτρους της κυνηγετικής κάρπωσης αυτό που μου προξένησε περισσότερο το ενδιαφέρον ήταν ο ποσοστιαίος δείκτης κάρπωσης ανά θήραμα και οι μεγάλες διαφορές αυτού του δείκτη από θήραμα σε θήραμα.
Ποσοστιαίος δείκτης κάρπωσης είναι το ποσοστό των θηραμάτων που καρπώνεται ένας κυνηγός ανά κυνηγετική ημέρα από το σύνολο των παρατηρηθέντων θηραμάτων. Δηλ. πόσα θηράματα θήρευσε ο κυνηγός από αυτά που είδε ή σήκωσε σε μία κυνηγετική έξοδο.
Ενδεικτικά αναφέρω το δείκτη κάρπωσης για ορισμένα θηράματα από 9 κυνηγετικές περιόδους με εμφάνιση του μέσου όρου αυτοΰ ανά θήραμα.
ΕΙΔΟΣ ΘΗΡΑΜΑΤΟΣ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΡΠΩΣΗΣ
(ΜΕΣΟΣΟΡΟΣ)
ΛΑΓΟΣ 39,7 %
ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΟΣ 15 %
ΦΑΣΣΑ 1,53 %
ΟΡΤΥΚΙ 51,4 %
ΤΣΙΧΑΕΣ 10,48 %
ΟΡΕΙΝΗ ΠΕΡΔΙΚΑ 15,9 %
ΠΑΠΙΕΣ 3,4 %
ΜΠΕΚΑΤΣΑ 42,5 %
ΤΡΥΓΟΝΙ 14,8 %
Οι διαχειριστές της θηραματοπανίδας παίρνοντας υπόψη τους δείκτες κάρπωσης ανά θήραμα, θα πρέπει να λαμβάνουν τα ανάλογα μέτρα για την μείωση της αποτελεσματικότητας του θηρευτή στα είδη που ο δείχτης είναι αυξημένος ή της αύξησης της αποτελεσματικότητας του θηρευτή στα είδη που ο δείκτης είναι ιδιαίτερα χαμηλός, πάντα όμως με γνώμονα την αειφορική χρήση του θηραματικοΰ πλούτου.
Ας δούμε όμως τα είδη που παρουσιάζουν τους μεγαλύτερους και μικρότερους δείκτες κάρπωσης, να αναλύσουμε τους λόγους για τους οποίους έχουν αυτές τις τιμές και να προτείνουμε μέτρα για την ορθολογικότερη διαχείριση της κάρπωσης τους.
Ξεκινώντας από τα είδη που έχουν τους μεγαλύτερους δείκτες βλέπουμε το ορτύκι να έχει τα πρωτεία με ποσοστό 51,4 % και την μπεκάτσα με 42,5 % .
Αναμενόμενο και λογικό είναι βέβαια το ορτύκι να έχει μεγάλο δείκτη κάρπωσης γιατί και εύκολο θήραμα είναι στην βολή αλλά και σε ανοικτούς κυνηγότοπους κυνηγιέται που συμβάλουν στην επιτυχία της βολής.
Παρόλα αυτά θεωρώ ότι δεν χρειάζεται να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό της κάρπωσης του γιατί η χώρα μας για το ορτύκι μπορεί να είναι εν μέρει τόπος διαχείμασης αλλά είναι κυρίως μεταναστευτική οδός με αποτέλεσμα ένας μεγάλος όγκος του πληθυσμού των ορτυκιών κατά την μετανάστευση να περνά σε σύντομο χρονικό διάστημα από την χώρα μας χωρίς να δέχεται μεγάλη κυνηγετική πίεση η ακόμη και καθόλου.
Εξάλλου οι πληθυσμοί του ορτυκιού πανευρωπαϊκά τα τελευταία χρόνια δείχνουν μια σταθερότητα που αποδεικνύει αν τι άλλο ότι η κυνηγετική κάρπωση δεν αποτελεί περιοριστικό παράγοντα στους πληθυσμούς του παρότι έχει μεγάλο δείκτη κάρπωσης.
Σε αντίθεση με το ορτύκι, για την μπεκάτσα η χώρα μας αποτελεί τόπο διαχείμασης που σημαίνει ότι για όλη την χρονική περίοδο που διαχειμάζουν στην χώρα μας οι μπεκάτσες (από τον Οκτώβριο έως και τον Φεβρουάριο) υπόκεινται σε διαρκή κυνηγετική πίεση και μάλιστα έντονη.
Αν σε αυτό συνυπολογίσουμε τον αρκετά υψηλό δείκτη κάρπωσης (42,5 %) το μεγάλο όριο κάρπωσης (10 πουλιά ανά κυνηγό την ημέρα), την αυξημένη κυνηγετική ζήτηση για το συγκεκριμένο θήραμα καθώς και το γεγονός ότι ο πληθυσμός της μπεκάτσας πανευρωπαϊκά δείχνει κάποια κάμψη, θεωρώ ότι είναι αναγκαία η λήψη μέτρων που θα ρυθμίζουν την κυνηγετική κάρπωση έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αποφυγή δημιουργίας προβλημάτων στην πληθυσμιακή κατάσταση της μπεκάτσας.
Κατ εμέ τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ρύθμιση της κυνηγετικής κάρπωσης είναι προς δύο κατευθύνσεις:
1. Μέτρα για τον περιορισμό του αριθμού των θηρευμένων πουλιών
2 . Μέτρα για την μείωση της αποτελεσματικότητας του θηρευτή.
- Για τον περιορισμό του αριθμού των θηρευμένων πουλιών θα πρέπει φυσικά να μειωθεί
η λαθροθηρία στο καρτέρι και ήδη προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται θετικά οι κυνηγετικές
οργανώσεις με την ίδρυση και λειτουργία της Ομοσπονδιακής θηροφυλακής και δεύτερον να
μειωθεί το επιτρεπόμενο όριο ημερήσιας κάρπωσης.
Πιστεύω ότι το όριο των δέκα πουλιών
ανα κυνηγό την ημέρα που θεσπίσθηκε πριν κάποιες δεκαετίες δεν ανταποκρίνεται πλέον
στις σημερινές συνθήκες τόσο τις κυνηγετικές όσο κυρίως τις πληθυσμιακές της μπεκάτσας.
Θεωρώ ότι ένα ημερήσιο όριο κάρπωσης μεταξύ 4 και 5 πουλιών θα προσφέρει προστασία
της μπεκάτσας από υπερκάρπωση, όχι στις συνήθεις κυνηγετικές εξορμήσεις, γιατί είναι
πολύ δύσκολο κάποιος να καταφέρει να θηρεύσει 10 μπεκάτσες σε κανονικές συνθήκες,
αλλά εκεί όπου οι κλιματολογικές συνθήκες (ιδιαίτερα δυσμενείς καιρικές συνθήκες, πάγος
κτλ) δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για υπερκάρπωση.
Σκεφθείτε ότι σε τέτοιες συνθήκες
μια παρέα τριών ατόμων μπορούν να θηρεύσουν νόμιμα σε μία ημέρα 30 μπεκάτσες!
Εξάλλου πιστεύω ότι η μείωση του ορίου κάρπωσης θα δράσει και στην ψυχολογία των κυνηγών τονίζοντας την αίσθηση του πολύτιμου φυσικού πόρου, που είναι η μπεκάτσα.
- Τώρα όσον αφορά τα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν για την μείωση της αποτελεσματικότητας του θηρευτή αυτά είναι πολλά εκ των οποίων τα περισσότερα κρίνονται ως υπερβολικά στην παρούσα φάση.
Θα σταθώ όμως σε ένα το οποίο πιστεύω ότι θα βοηθήσει άμεσα στην μείωση της αποτελεσματικότητας. Την κατάργηση της χρήσης του μπίπερ.
Είναι
πλέον αποδεδειγμένο ότι το μπίπερ συντελεί στην αύξηση της αποτελεσματικότητας του κυνηγού (γι αυτό και το χρησιμοποιούν άλλωστε οι κυνηγοί) άσχετα αν οι υπέρμαχοι του δεν
συμφωνούν.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο φανατικοί μπεκατσοκυνηγοί της Ευρώπης, οι Γάλλοι
που είναι αυτοί και οι οποίοι το ανακάλυψαν, πλέον έχουν απαγορεύσει την χρήση του στο
κυνήγι με το αιτιολογικό ότι βοηθά στην σπατάλη της μπεκάτσας.
Ένα ακόμη θήραμα που έχει μεγάλο δείκτη κάρπωσης είναι ο λαγός με 39,7 %. Βέβαια σε αυτό το θήραμα οι συνθήκες κυνηγιού είναι πολύ διαφορετικές από τα ανωτέρω θηράματα. Οι δυνατότητες συνάντησης με τον λαγό για μια παρέα κυνηγών περιορίζεται σε έναν , δύο σπάνια τρεις λαγούς την ημέρα, σε αντίθεση με τα ορτύκια και τις μπεκάτσες όπου οι συναντήσεις μπορεί να ανέλθουν και σε δεκάδες πουλιά ανά ημέρα.
Συνήθως οι λαγοκυνηγοί θα ασχοληθούν το πρωί με έναν λαγό τον οποίον αν είναι τυχεροί και τον θηρεύσουν νωρίς και αν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν ακόμη θα προσπαθήσουν να βρουν ντορό κ« από δεύτερο λαγό. Επομένως ο υψηλός δείκτης κάρπωσης για τον λαγό δεν μας δημιουργεί προβλήματα γιατί αφορά ουσιαστικά σε λίγα άτομα αυτοΰ του θηράματος.
Στον αντίποδα αυτών των θηραμάτων που έχουν υψηλούς δείκτες κάρπωσης είναι τα θηράματα με μικρούς δείκτες (φάσσα με 1,53 % και πάπιες με 3,4 % ) και αυτό παρότι οι πληθυσμοί τους είναι σε αρκετά μεγάλα νούμερα και μάλιστα με ανοδικές τάσεις.
Σε αυτά τα θηράματα οι παράγοντες που συντελούν στην μικρή αποτελεσματικότητα των θηρευτών εκτός βέβαια από την βιολογία των ίδιων των θηραμάτων είναι και οι τρόποι και τα μέσα άσκησης της θήρας τους.
Επομένως εφόσον αυτά τα θηράματα δεν αντιμετωπίζουν πληθυσμιακό πρόβλημα θα πρέπει να παρθούν μέτρα έτσι ώστε να διευκολύνουμε την κυνηγετική δραστηριότητα.
Και ποια είναι αυτά τα μέτρα;
Πιστεύω ότι η χρησιμοποίηση τεχνητών ή και φυσικών ομοιωμάτων και φυσητών κραχτών ( όχι ηλεκτρονικών) θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των θηρευτών και θα κάνει το κυνήγι αυτών των θηραμάτων ακόμη απολαυστικότερο. Άλλωστε ήμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη (αν όχι σε όλο τον κόσμο) στην οποία δεν επιτρέπεται η θήρα των συγκεκριμένων θηραμάτων με αυτόν τον τρόπο.
Η χρησιμοποίηση ομοιωμάτων και φυσητών κραχτών φέρνει τα θηράματα σε πιο κοντινές αποστάσεις με αποτέλεσμα την άμεση καταβολή των πουλιών και την αποφυγή άσκοπων μακρινών βολών που αποφέρουν μόνο τραυματισμένα πουλιά τα οποία συνήθως χάνονται για τον κυνηγό.
Τα στοιχεία που μας δίνει το πρόγραμμα ΑΡΤΕΜΙΣ (να πάλι η χρησιμότητα του προγράμματος ) για τα ποσοστά απολεσθέντων θηραμάτων στο σύνολο των θηρευθέντων είναι αποκαλυπτικά.
Οι πάπιες με το μεγαλύτερο ποσοστό 24,6 % και η φάσσα με 15,42 %. Δηλ. ένα στα τέσσερα παπιά και μία στις έξι φάσσες που θηρεύονται στην χώρα μας χάνονται και δεν καταλήγουν ποτέ στην τσάντα του κυνηγού.
Εκτός βέβαια από την ιδιορρυθμία του βιοτόπου τους ο οποίος συντελεί στην απώλεια τους, πιστεύω ότι ο κύριος λόγος που χάνονται αυτά τα πουλιά είναι οι μακρινές βολές που επιχειρούν οι απελπισμένοι κυνηγοί στην προσπάθεια τους να καρπωθούν κάποιο από αυτά μιας και είναι σίγουροι ότι δεν θα τα δουν πιο κοντά.
Πιστεύω ότι όπως είναι δικαίωμα των κυνηγών να απαιτούν να επιτραπούν τρόποι και
μέσα άσκησης της θήρας που θα κάνουν το κυνήγι αποτελεσματικότερο και απολαυστικότερο για τα θηράματα που έχουν μικρό δείκτη κάρπωσης και δεν παρουσιάζουν πληθυσμιακό πρόβλημα, έτσι είναι και υποχρέωση των ίδιων των κυνηγών να προτείνουν ή να θεσπίζουν |ΐετρα για τον περιορισμό της κάρπωσης των θηραμάτων που αντιμετωπίζουν ή πρόκειται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα.
Σε αυτούς που θα αντιδράσουν για τους περιορισμούς που προτείνω για την μπεκάτσα θα πρέπει να τους πω ότι εκτός από την ειδικότητα μου και την εργασία μου στην Κυνηγετική Ομοσπονδία Θεσσαλίας, είμαι φανατικός κυνηγός και τα θηράματα που κυνηγώ είναι η πέρδικα και η μπεκάτσα και ακριβώς επειδή είμαι ενθουσιώδης με το κυνήγι και θέλω να συνεχίσω να κυνηγώ αυτά τα θηράματα, φροντίζω ώστε να υπάρχουν πάντα έστω και αν θα πρέπει να είμαι εγώ που θα προτείνω μέτρα αυτοπεριορισμού.
Φροντίζουμε για να έχουμε, εμείς και τα παιδιά μας !!!!
Initial
Back
