H εντατικοποίηση της γεωργίας τις τελευταίες δεκαετίες για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής έχει μετατρέψει τους κάμπους της χώρας μας σε περιοχές άκρως αφιλόξενες για την άγρια ζωή (θηλαστικά, πτηνά, έντομα, κλπ) και κυρίως για τα θηράματα για τα οποία και ενδιαφερόμαστε πιο άμεσα. Η καταστροφή των φυσικών φρακτών, των αλσυλλίων, της παραποτάμιας βλάστησης και της βλάστησης στα πρανή των φυσικών ρεμάτων, η μη ύπαρξη χέρσων τμημάτων, οι μονοκαλλιέργειες κτλ, έχουν καταστήσει τις γεωργικές εκτάσεις, βιότοπους αρκετά υποβαθμισμένους με μικρή δυνατότητα φιλοξενίας και διατήρησης ειδών της άγριας ζωής και φυσικά θηραμάτων.
Οι όποιες προσπάθειες των κυνηγετικών οργανώσεων γίνονται για την βελτίωση του βιοτόπου στα γεωργικά οικοσυστήματα, κυρίως με τη δημιουργία ειδικών σπορών για τα θηράματα σε ενοικιαζόμενα αγροτικά τεμάχια, αποτελούν περιορισμένου μεγέθους δράσεις με πρόσκαιρο χαρακτήρα και δεν συνεισφέρουν σημαντικά στην δημιουργία μόνιμων συνθηκών που να μπορούν να υποστηρίξουν ικανοποιητικούς πληθυσμούς θηραμάτων στα σημερινά (εντατικής εκμετάλλευσης) γεωργικά οικοσυστήματα.
Επίσης η έλλειψη κοινόχρηστων γεωργικών εκτάσεων (δημόσιας ή δημοτικής ιδιοκτησίας) στερεί από την πολιτεία και τους ενδιαφερόμενους φορείς (όπως τις κυνηγετικές οργανώσεις) τη δυνατότητα επέμβασης για την αναβάθμιση σε μόνιμη βάση αυτών των βιοτόπων και τη δημιουργία κατάλληλου φυσικού περιβάλλοντος μέσα στις γεωργικές εκτάσεις που να μπορεί να φιλοξενήσει ικανοποιητικούς πληθυσμούς θηραμάτων και γενικότερα ειδών άγριας ζωής.
Ο αναδασμός των γεωργικών γαιών, στον οποίο προβαίνει κατ' ανάγκη σε τακτά χρονικά διαστήματα η πολιτεία λόγω του κατακερματισμού του γεωργικού κλήρου που επέρχεται φυσιολογικά με την πάροδο των ετών, αποτελεί ίσως την καταλληλότερη ευκαιρία δημιουργίας φυσικού περιβάλλοντος στα αγροτικά οικοσυστήματα, επειδή αφενός προϋποθέτει ολοκληρωμένο εκ των προτέρων σχεδιασμό οπότε εγγυάται και την ορθότητα των επεμβάσεων και αφετέρου καθιστά δυνατή την εξεύρεση των εκτάσεων τις οποίες εμείς οι κυνηγοί μέσω των οργανώσεων μας θα διαχειριστούμε με γνώμονα την αύξηση του θηραματικοΰ μας κεφαλαίου.
Η μέχρι τώρα πρακτική που εφαρμόστηκε και στο στάδιο του σχεδιασμού αλλά και της εφαρμογής του αναδασμού, δεν λάμβανε υπόψη της ποτέ τις ανάγκες διαβίωσης των ειδών της άγριας ζωής, ώστε να προβλεφθούν ανάλογα μέτρα. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν τα αγροτικά οικοσυστήματα να αποτελούν πραγματικά «σεληνιακά τοπία» εντελώς ακατάλληλα για κάθε είδους ζωή εκτός από των
αγροτικών φυτών.
Στο σχεδιασμό του αναδασμού σε μια περιοχή το κράτος δεσμεύει ένα ποσοστό της τάξεως 5-7 % της συνολικής αναδασμιτέας έκτασης για έργα υποδομής όπως δρόμους, αποστραγγιστικές και αρδευτικές τάφρους κτλ. ποτέ όμως μέχρι τώρα δεν περιλάμβανε στον σχεδιασμό και μέριμνα για την άγρια ζωή. Η δημιουργία "περιοχών φυσικού περιβάλλοντος" (φυσικοί φράχτες, αλσύλλια και χέρσες περιοχές) μέσα στα γεωργικά
οικοσυστήματα που δημιουργούνται από τον αναδασμό θα προσφέρουν στην άγρια ζωή τις προϋποθέσεις εκείνες που χρειάζεται για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί. Για να επιτευχθεί η δημιουργία αυτών των περιοχών θα πρέπει στο σχεδιασμό του αναδασμού να προβλέπεται βάση νόμου ένα ποσοστό της συνολικής αναδασμιτέας έκτασης πχ 2 % να διατίθεται για το σκοπό αυτό.
Ανάλογα με την χρήση της γης ( και η οποία δεν θα αλλοιώνεται ) αυτές οι περιοχές μπορούν να χαρακτηριστούν ως εξής:
Φυσικοί φράχτες μεταξύ των ιδιοκτησιών οι οποίοι θα καταλαμβάνουν το 30% της συνολικής έκτασης που είναι χαρακτηρισμένη ως «έκταση φυσικού περιβάλλοντος» και θα είναι λωρίδες γης με φυσική βλάστηση πλάτους 2 πι μεταξύ των γεωργικών ιδιοκτησιών.
Χέρσες περιοχές οι οποίες θα καταλαμβάνουν το 35% της συνολικής έκτασης που είναι χαρακτηρισμένη ως «έκταση φυσικού περιβάλλοντος» και θα είναι εκτάσεις γης εμβαδού 500 πι2 έως 2000 γω2 που μένουν από τον τετραγωνισμό των ιδιοκτησιών ή μεταξύ των ιδιοκτησιών ή ακόμη εκατέρωθεν των αγροτικών δρόμων των αποστραγγιστικών και αρδευτικών καναλιών.
Αλσύλλια τα οποία θα καταλαμβάνουν το 35% της συνολικής έκτασης που είναι χαρακτηρισμένη ως «έκταση φυσικού περιβάλλοντος» και είναι εκτάσεις γης εμβαδού 1000 ιτι2 έως 3000 ιτι2 που μένουν από τον τετραγωνισμό των ιδιοκτησιών ή μεταξύ των ιδιοκτησιών και η χρήση τους θα είναι ως αλσύλλια.
Έτσι με τον ορισμό του 2% της συνολικής αναδασμιτέας έκτασης ως " έκταση φυσικοΰ περιβάλλοντος (Ε.Φ.Π.) " θα έχουμε 20 στρεμ ΕΦΠ για κάθε 1.000 στρέμματα γεωργικής έκτασης, εκ των οποίων, 7 στρεμ. (35%) για χέρσες περιοχές, 7 στρεμ.(35%) για αλσύλλια, και 6 στεμ. ( 30%) για φυτοφράχτες που πρακτικά σημαίνει ότι θα έχουμε 3.000 τρέχοντα μέτρα φυτοφράχτη και τα αγροτεμάχια που θα χωρίζονται από φυτοφράχτες θα έχουν έκταση κατά μέσο όρο 67 στρέμματα. Σε μια έκταση 10.000 στρεμ όπου θα λάβει μέρος αναδασμός θα έχουμε 200 στρεμ " έκταση φυσικού περιβάλλοντος (Ε.Φ.Π.) " από τα οποία τα 60 στρεμ (30.000 τρέχοντα μέτρα) φυσικού φράχτη, 70 στρεμ χέρσων περιοχών και 70 στρεμ με αλσύλλια. Δηλ έναν ιδανικό βιότοπο για πολλά είδη της άγριας ζωής και κυρίως της θηραματοπανίδας.
Τα πλεονεκτήματα ενός τέτοιου σχεδιασμού είναι πολλαπλά όπως :
- Αύξηση της βιοποικιλότητας και σταδιακή σταθεροποίηση του οικοσυστήματος με ευεργετικές επιδράσεις τόσο στην άγρια ζωή όσο και στην αγροτική παραγωγή και παραγωγικότητα.
- Προσφορά κάλυψης, τροφής, θέσεων διαχείμασης καθώς και θέσεων φωλεοποίησης σε πολλά είδη της άγριας πανίδας και εντομοπανΐδας.
- Αύξηση των ωφέλιμων ειδών εντόμων που περιορίζουν τους αριθμούς των βλαβερών εντόμων.
- Βελτίωση της αισθητικής του αγροτικού τοπίου ιδίως στις περιοχές που επικρατεί μονοκαλλιέργεια .
- Ανακοπή της ταχύτητας των ισχυρών ανέμων.
- Μείωση της διάβρωσης των εδαφών, κυρίως στις επικλινείς περιοχές.
- Διατήρηση αυτοφυών φυτών τα οποία ανθίζουν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους δίνοντας τροφή και κάλυψη σε έντομα επικονιαστές των καλλιεργούμενων φυτών.
- Λειτουργία των περιοχών αυτών ως βιολογικοί οδοί που θα βοηθήσουν την εξάπλωση ειδών της άγριας πανίδας και εντομοπανίδας.
Παράλληλα το ποσοστό ( 2% ) της αναδασμιτέας έκτασης που προτείνεται να διατεθεί για την δημιουργία περιοχών φυσικού περιβάλλοντος μέσα στα αγροτικά οικοσυστήματα είναι πολΰ μικρό και η οριοθέτηση τους μέσα στην αναδασμιτέα έκταση είναι τέτοια που δεν θα παρεμποδίσουν την μηχανοποιημένη παραγωγή (κατεργασία αγρών, λίπανση, σπορά, άρδευση, συγκομιδή κτλ) και δεν θα μειώσουν το αγροτικό εισόδημα το οποίο αντιθέτως θα αυξηθεί από την εφαρμογή του αναδασμού και την ποικιλότροπη ευεργετική επίδραση των περιοχών αυτών στην γεωργική παραγωγή.
Τα ευεργετήματα όμως της συγκεκριμένης ενέργειας για το φυσικό περιβάλλον , την άγρια ζωή αλλά και για τον άνθρωπο, θα είναι τεράστια και για τον λόγο αυτό η Ελληνική πολιτεία θα πρέπει να το δει με ιδιαίτερη ευαισθησία και ευθύνη απέναντι στις επόμενες γενεές, πόσο μάλιστα που η πολιτική του περιβάλλοντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει και η γεωργία οδεύει σταδιακά σε πρακτικές φιλικότερες προς το περιβάλλον.
Χριστοδούλου Γεώργιος
Δασοπόνος Θηραματοπόνος
ΠΑΝ-ΘΗΡΑΣ
Initial
Back
