22/6/2003! Μια ιστορία «καθημερινής» διαπλοκής ύψους 6,1 εκατομμυρίων ευρώ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου

Μια ιστορία «καθημερινής» διαπλοκής φέρνει στο φως το πόρισμα της Ευρωπαϊκήε Υπηρεσίας Καταπολέμησα της Απάτης (OLAF), αποκαλύπτοντας πώς «γίνονται οι δουλειές». Το περιβάλλον ήταν μόνο η αφορμή... που εκμεταλλεύτηκαν ορισμένοι για να εισπράξουν κοινοτικά και εθνικά κονδύλια ύψους 6,1 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του κοι­νοτικού προγράμματος Μακροχρόνιας Παύσης Εκμετάλλευσης Γεωργικών Γαιών, χωρίς βέβαια να ικανοποιήσουν στο ελάχιστο τους στόχους του εν λό­γω προγράμματος.

Το πρόγραμμα συνολικού προϋπολο­γισμού 20,5 εκατ. ευρώ και διάρκειας είκοσι ετών χρηματοδοτείται κατά 75% από την Ε.Ε. και ξεκίνησε να ε­φαρμόζεται τον Ιανουάριο του 1997. Στόχος ήταν η δημιουργία βιοτόπων και φυσικών πάρκων σε περιοχές οικο­λογικού ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με το πόρισμα της OLAF , που διενήργησε έρευνα έπειτα από πληροφορίες για α­πάτη στην εφαρμογή του προγράμματος σε Ήπειρο και Θεσσαλία, οι εταιρείες εισέπραξαν 6,1 εκατ. ευρώ παρά­τυπα, ενώ τα 3,4 εξ αυτών ενδέχεται να έχουν υπεξαιρεθεί.

Όλοι «συγγενείς»

Η OLAF διενεργώντας ελέγχουν σε υπηρεσίες του υπουργείου Γεωργίας, νομαρχίες και εταιρείες του προγράμματος, διαπίστωσε σειρά «παραλείψεων» και παρατυπιών ώστε τα κονδύλια να καταλήξουν σε συγκεκριμένα χέρια. Ακόμη ανακάλυψε ότι πρόσωπα που λάμβαναν χρήματα από τις εταιρείες ή­ταν παράλληλα σε θέσεις - κλειδιά για την κατανομή των κονδυλίων. Καθώς η ΟLΑF επισκεπτόταν τους εμπλεκόμενους με ένα παράξενο τρόπο αποδει­κνύονταν όλοι «συγγενείς».

Το πόρισμα της OLAF έχει ήδη πα­ραδοθεί στον εισαγγελέα. Η έκθεση θα δοθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ε.Ε., ώ­στε να χρησιμοποιηθεί κατά το κλείσι­μο των λογαριασμών των αγροπεριβαλλοντικών προγραμμάτων στην Ελ­λάδα και στην εξέταση των προτάσεων και της χρηματοδότηση παρόμοιων προγραμμάτων. Οι ελληνικές αρχές εί­χαν ενημερωθεί για τα πολύ σοβαρά προβλήματα που υπήρχαν στο συγκε­κριμένο πρόγραμμα από τις αρχές του 2001. Είχαν συσταθεί δυο επιτροπές ε­λέγχου από το υπουργείο Γεωργίου. Σύμφωνα με τις εκθέσεις τους, σε επίπεδο εθνικής κυβέρνησης, η προκήρυ­ξη του προγράμματος δεν δημοσιοποι­ήθηκε επαρκώς, ενώ δεν πραγματοποι­ήθηκαν φυσικοί έλεγχοι στις εκτάσεις που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα και χορηγήθηκαν προκαταβολές κατά πα­ράβαση των κανόνων τηs Ε.Ε. και του υπουργείου Γεωργίας.

Σε επίπεδα περιφερειακής διοίκησης, δεν εφαρμόστηκαν τα μέτρα που προέβλεπε το πρόγραμμα στις εκτά­σεις που εντάχθηκαν, το 60% των ο­ποίων ήταν δασικές και άρα μη επιλέξιμες, συνεχίστηκε παράνομα η βοσκή και τέλθ5 πραγματοποιήθηκαν πληρωμές χωρίς κανένα έλεγχο. Μία ακόμα επιθεώρηση ελέγχου που διενεργήθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών, επισημαίνει σοβαρές παρατυπίες και κατονομάζει δημοσίους υπαλλήλους για πρακτικές που θα χαρακτηρίζονταν αμέλεια και ενδεχομένως διαφθορά.

Διαφωνούσε η Δασική

Τι συνέβη όμως μετά τις διαπιστώσεις, τους ελέγχους και τις εκθέσεις. Απολύτως τίποτα, επισημαίνει η OLAF...και ξεκινά σειρά επιτόπιων ελέγχων.

Στις 19 Μαρτίου του 2002, πραγματοποίησε συνάντηση με τη Δασική Υπηρεσία του υπουργείου Γεωργίας. Διαπίστωσε ότι η Δασική Υπηρεσία διαφωνούσε με την ένταξη συγκεκριμένων εκτάσεων στο πρόγραμμα, ακριβώς επειδή επρόκειτο για δασικές ε­κτάσεις. Όμως η τελική απόφαση για τις εκτάσεις γης που συμπεριελήφθησαν στο πρόγραμμα λήφθηκε τότε από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος του υ­πουργείου. Και ενώ η επιτροπή παρακολούθησε , αξιολόγησης του προγράμματος έπρεπε να αποτελείται από17 μέλη, τελικά μια τριμελής ομάδα δη­μοσίων υπαλλήλων χειρίστηκε το θέμα υπό την καθοδήγηση του κ. Δημήτριου Κούμα, η σύζυγος του οποίου έλαβε μέρος στο πρόγραμμα στα Ιωάννινα. Τον Αύγουστο του 2001, ο κ. Κούμα πα­ραιτήθηκε από τη δημόσια διοίκηση παίρνοντας μαζί του και τους φακέλους τη5 επιτροπής παρακολούθησης του προγράμματος. Μάλιστα, σε συνά­ντηση που είχε η ΟLΑF την ίδια μέρα με τη διεύθυνση Περιβάλλοντος του υ­πουργείου Γεωργίας, οι υπάλληλοι ανέ­φεραν ότι δεν έγιναν επιτόπιοι έλεγχοι στις εκτάσεις που εντάχθηκαν εφόσον υπήρχε προφορική υπουργική απόφα­ση (εντολή) να μη γίνουν έλεγχοι τα δυο πρώτα χρόνια.

«Μην κάνετε έλεγχο»

Στις 20 Μαρτίου, η ΟLΑF επισκέφτη­κε τη Διεύθυνση Νομαρχίας Ιωαννίνων παρουσία υπαλλήλων του ΣΔΟΕ για να διαπιστώσει εάν η νομαρχία είχε ελέγ­ξει το πρόγραμμα. Όταν ζήτησε να δει τις εκθέσεις που έπρεπε να είχαν συνταχθεί μετά τη διεξαγωγή των ελέγχων συμμόρφωση5 για τα αρχικά έτη του προγράμματος, οι υπάλληλοι και πάλι α­νέφεραν «προφορική υπουργική απόφα­ση» που προέβλεπε να εγκρίνονται οι αιτήσεις χωρίς επιτόπιους ελέγχους. Το «πρόβλημα» των ελέγχων ρυθμίστηκε με γραπτή έκθεση που ανατέθηκε προ­φορικά από το υπουργείο Γεωργίας και εκπονήθηκε από τον καθηγητή του ΑΠΘ, κ. Γεώργιο Παπανικολάου. Η έκθε­ση αυτή χρησιμοποιήθηκε ως βάση για να δοθούν οι προκαταβολές. Ο κ. Παπανικολάου ήταν επίσης μέλος της Επιτροπής Παρακολούθησης που δεν λειτούρ­γησε ποτέ, είχε καταρτίσει τουλάχιστον εννέα περιβαλλοντικά σχέδια, είχε εργα­στεί ως σύμβουλος σε άλλες εταιρείες του προγράμματος και επιπλέον είχε ά­μεσα οικονομικά συμφέροντα σε μία α­πό αυτές, την ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕ.

Η ΟΙΑΡ επισκέφτηκε αυτές τις εταιρείες.

Την ΕΥΡΩΒΙΟΠΑΡΚ ΕΠΕ, τη μεγαλύ­τερη ιδιωτική εταιρεία που συστάθηκε το 1996 και χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα στην Ήπειρο. Έλαβε 1.693.116 ευρώ. Η ΟLΑF επισήμανε ότι η κ. Θεοδώρα Τσιτσιοϋρη, σύζυγοε του κ. Νικόλαου Ρόφτσια, υπαλλήλου της Διεύθυνσης Γεωργίας» της νομαρχίας Ιωαννίνων με αρμοδιότητα την οικονομική εξυπηρέτηση του προγράμματος στην Ήπειρο, προστέθηκε στους μετόχους το 1998. Μία ακόμα μέτοχος, η κ. Βασιλική Αλεγρά, είναι αδελφή του κ. Γεώργιου Αλεγρά, ο οποίος συμμετείχε στην ΕΥΡΩΒΙΟΠΑΡΚ ΕΠΕ και σε άλλες τρεις εταιρείες του προγράμματος: τις ΑΓΡΟΒΙΟΠΑΡΚ ΕΠΕ, ΕΥΡΩΑΝΑ-ΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΠΕ και ΒΙΟΔΟΜΗ ΕΠΕ. Η ΟLΑF επισήμανε επίσης ότι στην ΕΥΡΩΒΙΟΠΑΡΚ ΕΠΕ ήταν μέτοχο» και ο κ. Θεόδωρος Χήτος, γεωπόνος και υπάλληλος της Αγροτικής Τράπεζα$, που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο για την εκταμίευση των κονδυλίων από το πρόγραμμα και θα έπρεπε να είχε απο­κλειστεί.

Στην ΕΥΡΩΒΙΟΠΑΡΚ ΕΠΕ, η ΟLΑF α­κόμη διαπίστωσε ότι οι διευθυντές και οι μέτοχοι πληρώθηκαν κατά την περίοδο 1997 - 2001 τουλάχιστον 305.000 ευρώ, ενώ ελάχιστες επενδύσεις είχαν γίνει. Η εταιρεία πλήρωσε επίσης147.000 ευρώ σε εταιρεία στο Ηνωμένο-Βασίλειο για την εκπόνηση μελετών που αφορούσαν τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Όταν όμως η ΟLΑF είδε τις μελέτες, διαπίστωσε ότι αφορούσαν περιοχές της Βρετανίας, ε­νώ σε επιτόπιο ταξίδι στα γραφεία της εταιρείας διαπιστώθηκε ότι ήταν πολύ αμφίβολο αν η συγκεκριμένη εταιρεία μπορούσε να συντάξει μελέτες.

Η ΟLΑF προτείνει τη συνεργασία ελληνικών και βρετανικών δικαστικών αρχών για τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Κατά δήλωση του διαχειριστή της εταιρείας, ποτέ δεν έγινε έλεγχος από τις περιφερειακές αρχές που απείχαν μόνο τριακόσια μέτρα από τα γραφεία της εταιρείας.

Την ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕ, που έλαβε έως τις αρχέ5 του 2000 το ποσό των 681.000 ευρώ. Ο διαχειριστής της εται­ρείας κ. Γκόσιος δήλωσε ότι δεν έγιναν ποτέ έλεγχοι στα γραφεία της εταιρείας ή στους λογαριασμούς, αλλά έγιναν επιτόπιοι έλεγχοι από τη νομαρχία στις εκτάσεις, όπου βοσκούσαν ζώα, κάτι που απαγορεύεται από το πρόγραμμα, χωρίς όμως καμία σύσταση.

Στή Θεσσαλία

Στη συνέχεια, η ΟLΑF διεξήγαγε επίσης ελέγχους στην περιοχή της Θεσσαλίας όπου δραστηριοποιούνται οι εταιρείες ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΕ, ΟΙΚΟΠΑΡΚΑ ΕΠΕ και ΑΓΡΟΔΑΣΙΚΗ Α­ΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΠΕ και στις τοπικές διευθύνσεις Γεωργίας των νομών. Η πρώτη εταιρεία ανέθετε μελέτες σε άλ­λη εταιρεία, ιδιοκτήτης της οποίας ή­ταν ο ίδιοι άνθρωποι κ. Καράτζος, οι εγκαταστάσεις της δεύτερης εταιρείας δεν μπόρεσαν να εντοπιστούν. Από τις επιχορηγήσεις που έλαβε η τρίτη εται­ρεία, 39.000 ευρώ χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά αυτοκινήτων και κατα­χωρίσθηκαν ως έξοδα. Ως μικροέξοδα για κινητά τηλέφωνα, γεύματα, λογαριασμούς και δαπάνες σούπερ μάρκετ καταχωρίσθηκαν άλλα 75.000 ευρώ.